ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΊΑ: ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΠΟΛΥΚΡΑΤΗ

[Βασίλης Σακελλαρίδης]

ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ : ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΠΟΛΥΚΡΑΤΗ, ΣΜΥΡΝΗ 1921

Αναζητώντας τα πρόσωπα, μέσα από τις φωτογραφίες, κίνησε το ενδιαφέρον μου μια φωτογραφία τραβηγμένη στη Σμύρνη το 1921. Την ανακάλυψα στο Μουσείο του Συλλόγου των Απανταχού Τριγλιανών στη Νέα Τρίγλια. Στη  φωτογραφία εμφανίζονται τρια αγόρια σε προεφηβική ηλικία αλλά με εντυπωσιακή αυτοπεποίθηση αποτυπωμένη στα πρόσωπά τους. Πίσω τους είναι το φόντο του φωτογράφου που απεικονίζει το καμπαναριό της Αγίας Φωτεινής Σμύρνης με μια ελληνική σημαία και το κείμενο : ΚΩΔΩΝΟΣΤΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ 1921, ΕΝΘΥΜΙΟΝ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ. Χαμηλά στη φωτογραφία, επάνω στο γυαλί της κορνίζας ένα αυτοκόλλητο με χειρόγραφο κείμενο: Αφοι Πολυκράτη, σφαγέντες το '22, θείοι της Ειρήνης Τσιπουρά. Αναζήτησα την κα Ειρήνη Πολυκράτη, σύζ. Λεωνίδα Τσιπουρά στη Νέα Τρίγλια η οποία με προθυμία μου διηγήθηκε την ιστορία της φωτογραφίας στις 11 Αυγούστου του 2020: "Ο πατέρας μου Δημήτρης Πολυκράτης μαζί με τα άλλα επτά αδέλφια του ζούσανε στα Βουρλά της Σμύρνης. Είχαν γονείς τον Σπύρο Πολυκράτη με καταγωγή από τη Νάξο και την Ειρήνη. Ο Δημήτρης ήταν ο μεγάλος γιος με μικρότερους τον Γιώργο, τον Νίκο και τον Μανώλη. Τα άλλα τέσσερα αδέλφια ήταν κορίτσια.

Στη φωτογραφία που τραβήχτηκε στη Σμύρνη το 1921, εμφανίζονται ο Γιώργος, ο Νίκος και ο Μανώλης Πολυκράτης, την εποχή που ο Δημήτρης υπηρετούσε στον ελληνικό στρατό στη Μικρά Ασία. Μερικές μέρες πριν τα γεγονότα στη Σμύρνη, κυκλοφόρησε η φήμη στην πόλη, πως θα γίνει σφαγή του πληθυσμού. 
Τρεις από τις αδελφές, πέντε ημέρες πριν τα γεγονότα κατόρθωσαν να επιβιβαστούν σε πλοίο για την Ελλάδα και να σωθούν. Όταν ξεκίνησε η σφαγή του ελληνικού πληθυσμού η άλλη αδελφή (εγκυμονούσα) με τον αρραβωνιαστικό της κρύφτηκαν στο πατάρι του σπιτιού τους στα Βουρλά. Δύο από τα αγόρια, κρύφτηκαν στον φούρνο. Όταν οι Τούρκοι τους ανακάλυψαν (μαζί και τον τρίτο αδελφό), τους σκότωσαν. Ο Δημήτρης Πολυκράτης υποχώρησε με τον ελληνικό στρατό πιθανά σε κάποιο λιμάνι της Προποντίδας και από εκεί πέρασε στη Ραιδεστό της Ανατολικής Θράκης που ήταν υπό ελληνική διοίκηση. Αργότερα με τρένο έφθασε στην Ελλάδα.

Η φωτογραφία αυτή είναι η μοναδική που εμφανίζει τα τρία αδέλφια. Την διέσωσε πατέρας μου Δημήτρης Πολυκράτης που την είχε μαζί του όσο καιρό υπηρετούσε στον ελληνικό στρατό. Ο Δημήτρης Πολυκράτης παντρεύτηκε τη μητέρα μου Βασιλεία Παπακωνσταντίνου ή Χατζηκωνσταντίνου με καταγωγή από την Προύσα. Πέθανε σε ηλικία εκατό ετών".

Βασίλης Σακελλαρίδης