Απανταχού Τριγλιανοί Απόγονοι

Στο φύλλο 4484 της Παρασκευής 30 Μαρτίου/11 Απριλίου 1884 και στην 3η σελίδα καταχωρήθηκαν, σε 3 στήλες και σε συνέχεια της 2ης σελίδας. τηλεγραφήματα, παραλείψεις στεφάνων και προσφωνήσεων, η από 30/11 Απριλίου 1884 ευχαριστήριος επιστολή της Ελένης Γεωργίου Ζαρίφη προς τον διευθυντή της εφημερίδος ΝΕΟΛΟΓΟΣ κ.α.






Ο ιατρός κ. Αντωνιάδης εκ Φιλιππουπόλεως εξ ονόματος της επαρχίας Στενημάχου. – Αι οικογένειαι Αβραάμ και Νισήμ Καμόνδου εκ Παρισίων. – Ο κ. Κ. Ι. Ρωσέτος εξ Αθηνών. – Η κόμησσα Ο Νισήμ Καμόνδου εκ Παρισίων. – Ο κ. Αλατίνης εκ Θεσσαλονίκης. - Οι κ.κ. αδελφοί Γεωργιάδου εξ Αδριανουπόλεως. – Η οικογένεια Π. Βερνουδάκη εκ Παρισίων. – Ο κ. Λούμτσης εκ Παρισίων. - Η δημογεροντία Αδριανουπόλεως, - Αι κυρίαι Αδριανουπόλεως εξ ονόματος του Συλλόγου Ομονοίας. – Ο κ. Παλαιολόγος εκ Παρισίων. – Η ορθόδοξος κοινότης Δαρδανελλίων. – Η κεντρική εφορία των σχολείων Αδριανουπόλεως. – Ο κ. Θεόδωρος Μαυρογορδάτος εκ Βώλου. – Η κ. Κλεοπάτρα Θεοδώρου Ροδοκανάκη εκ Μασσαλίας. – Ο κ. Kleinimann εξ Αλεξανδρείας. – Η ελληνική κοινότης Μυτιλήνης. -Ο κ. Κωνσταντίνος Συναδινός ςξ Αλεξανδρείας. -  Η οικογένεια Μαγκανάρη εξ Αλεξανδρείας. – Ο κ. Αλατίνης εκ Μασσαλίας. – Η ελληνική κοινότης εκ Θεσσαλονίκης. – Η ελληνική παροικία Βραίλας δια του προέδρου αυτής κ. Ι. Σεκιάρη. – Ο κ. Θεοφιλίδης εκ Παρισίων. – Ο κ. Αθανάσιος Νικολόπουλος εκ Βραίλας. – Ο κ. Αμβρόσιος Συναδινός εκ Καίρου. – Ο κ. και η κυρία Στεφάνου Α. Ράλλη εκ Λονδίνου. – Ο κ. Κ. Μεταξάς και Ι. Καπλάνογλους εκ Βαγδατίου. – Η αρμενική κοινότης Νικομηδείας. – Ο κ. Ραίνεκ εκ Βουκουρεστίου. – Ο κ. Ι. Ιακώβου εκ Σμύρνης. – Ο κ. Παύλος Αθηνογένης εκ Σμύρνης. -  Ο ιατρός κ. Δαμασκηνός εκ Παρισίων. - Ο κ. Ι. Λομβάρδος εκ Λονδίνου. - Η οικογένεια Veron  εκ Νικαίας της Γαλλίας. – Ο σύλλογος Ισχύς εκ Φιλιππουπόλεως, - Ο κ. και η κυρία Γ. Βασιλείου εξ Αθηνών. – Ο κ. Π. Κλάδου εκ Μόντε Κάρλο. – Ο κ. και η κυρία Παύλου Σκουζέ εξ Αθηνών. – Ο κ. Bajon εκ Θεσσαλονίκης. – Ο κ. και η κυρία Σερφιώτη εκ Γαλαζίου. – Ο κ. Χάϊνδεσταμ εξ Αλεξανδρείας, - Η κόμησσα Αβραάμ Καμόνδου εκ Παρισίων. – Ο κ. Παππαδάκης εκ Παρισίων. – Ο κ. Γ. Κρέστοβιτς, διευθυντής των εσωτερικών της ανατολικής Ρωμυλίας. – Ο κ. και η κ. Ερνέστου Βλαστού εκ Παρισίων. – Ο κ. Ν. Ρογκότης εκ Θεσσαλονίκης. – Η κ. Φιλομήλα Μαυρογορδάτου εξ Αθηνών. – Η ελληνική κοινότης Βάρνης δια του μητροπολίτου Βάρνης. – Ο κ. Αργυριάδης εκ Φιλιππουπόλεως. – Η κ. Μάσιγκα Κλάδου εκ Παρισίων. – Ο ελληνικός σύλλογος Μασσαλίας δια του προέδρου αυτού Θεοδώρου Εμμανουήλ Ροδοκανάκη. – Η κοινότης Νικομηδείας. – Ο κ. Αθανάσιος Γ. Νικολόπουλος εκ Νιουορλεάνς των Ηνωμ. Πολιτειών της Αμερικής. – Ο κ. και η κυρία Ι. Αντωνιάδου εκ Παρισίων. – Ο κ. Ψωμιάδης εκ Μασσαλίας, - Οι κύριοι Βασίλειος, Δημήτριος και Κωνσταντίνος Νικολόπουλοι εκ Βραίλας. – Ο κ. Στέφανος Παρίτσης εκ Βαγδατίου, - Ο κ. Κόκκινος εκ Γιουργέβου. – Ο κ. Θεόδωρος Νεγρεπόντης εκ Παρισίων. – Η Α. Σ. ο άγιος Δέρκων εκ Παλέρμου. – Ο κ. Διονύσιος Βάλσαμος εκ Πτολεμαίδος. – Ο κ. Λέων Αλφάσσας εκ Παρισίων.




Ευφροσύνη Καμάρα, - Το Αθήνησιν Εθνικόν Πανεπιστήμιον. – Η εν Γαλατά Φιλεκπαιδευτική Αδελφότης. – Η εν Χάλκη Θεολογική Σχολή. – Η εν Φαναρίω Ιερατική Σχολή. – Ο κ. Παντολέων Σημηριώτης. – Ο κ. Δ. Γενίδουνιας. – Ο κ. Β. Ιωαννίδης, αρχιτέκτων και η σύζυγος αυτού. – Η εν Ορτάκιοϊ Αδελφότης. – Η εν Εδιρνέ καπουσού Αδελφότης. -  Αι σχολαί της εν Διπλοκιονίω κοινότητος. – Η Σχολή Παναγίας. - Αι κοινότητες Χρυσοπόλεως, Θεραπείων και Βουγιούκδερε. – Η εφημερίς Eastern Express. – Η εν Σαλματομβρουκίω ενορία και σχολή. – Εριφίλη χήρα Κωνσταντίνου Ζαφειροπούλου.


Εκ μέρους της Αδελφότητος Ξηροκρήνης ο πρόεδρος αυτής κ. Ν. Ψυχάρης προσεφώνησε τάδε,

Η αδελφότης  Ξ η ρ ο κ ρ ή ν η  προσφέρει σοι τη σεβασμία και ιερά ψυχή δι' εμού του ταπεινού προέδρου αυτής μετ' άκρας ευλαβείας τον στέφανον τούτον ελάχιστον τεκμήριον της βαθυτάτης αυτής ευγνωμοσύνης και σεβασμού. Από των ουρανίων σκηνών, ένθα ήδη αναπαύεται η μακαρία σου ψυχή, γνωρίζεις ήδη ως και εγνώρισας εν τω εν τω κόσμω τούτω βίω σου, οίαν στοργήν οίον φίλτρον, οίον σεβασμόν, οίαν αγάπην έτρεφον και τρέφουσιν έτι πάντες ους ή ηγάπησας, ή ευηργέτησας, ή ενουθέτησας, ή ετίμησας δια μυρίων δειγμάτων της τιμαλφεστάτης φιλίας σου. Η ανάμνησις των ων έπραξας αγαθών θέλει διαμείνει αναμφιβόλως ανεξάλειπτος εν ταις καρδίαις απάντων. Δέξαι αύθις την ταπεινήν έκφρασιν των αισθημάτων του βαθυτάτου σεβασμού μου.


Η διευθύντρια του παρθεναγωγείου της Παλλάδος επί τη καταθέσει των στεφάνων αυτής προσεφώνησε τάδε:

Ω πολυσέβαστε πρεσβύτα, γεραρέ του έθνους πάτερ και μ ε γ ά λ ε  ε υ ε ρ γ έ τ α! ω ευσεβέστατε της Εκκλησίας υιέ και των ορφανών και χηρών προστάτα ευαγγελικώτατε! ω γενναιώτατε των Μουσών και της παιδείας επιμελητά και επιστάτα! ω ψυχή ευγενεστάτη και αληθώς θεόμορφε και πρόσωπον δια παντός ιλαρόν και γλυκύτατον, όπερ και αυτή η πελιδνή του κρυερού θανάτου χειρ δεν ετόλμησε να χρωματίση ιδιά της συνήθους αποτροπαίου χροιάς της, διότι επιπνέει επ' αυτού το ζωηφόρον της ερασμίας αρετής πνεύμα.

Ω κύδιστε τέλος γεννάρχα ευμελεστάτης και πολυτιμήτου οικογενείας! πένθος βαρύτατον και βαθύτατον από της χθες καταβαρύνει και καταμελανοί πάσας τας καρδίας, άπαν το έθνος και την Εκκλησίαν, την κοινότητα και την πολιτείαν, άπαντα τα ευγνωμονούντα σοι μέλη της παντοεθνούς και ποικιλοθρήσκου ανθρωπότητος προς ην ως αληθής χριστιανός και αληθώς πεπολιτισμένος ανήρ άνευ διακρίσεως τα ευεργετικά της μεγάλης καρδίας σου νάματα εξέχεες. Ναι, πένθος αμύθητον, άλγος θλιβερώυατον καταπλήττει πάντας επί τη αλγεινοτάτη ταύτη στερήσει σου, επί των ανεπιστρέπτω αφ' ημών αποχωρισμώ σου.

Αλλά το πένθος τούτο, ω γεράσμιε και εθνοφίλητε πρεσβύτα! ειναί τι ασύνηθες, είναι υψηλόν, είναι σοβαρώτατον, ειναί τι άγιον και θείον! ειναί τι  μυστηριώδους εποπτείας.

Διότι συ ως αληθής του Κυρίου μιμητής και ακόλουθος νενίκηκας τον θάνατον δια της αληθώς χριστομιμήτου ζωής σου, δια της εν τοις έργοις της Αγάπης και Ελπίδος εκλαμπούσης  και ακτινοβολούσης γεννήσεώς σου προς τον αιώνιον νικητήν του θανάτου και χορηγόν της ατελευτήτου ζωής.

Διότι δια των γλυκυτάτων και τω όντι χριστιανοπρεπών και ελληνοπρεπών αρετών σου εχάραξες ανεξιτήλοις γράμματι το αγαπητόν όνομά σου συνδεδεμένον μετά του βασικωτάτου επωνύμου του Μ ε γ ά λ ο υ  Ε υ ε ρ γ έ τ ο υ  εν τω αδιαφθάρτω πίνακι της Αθανασίας.

Διότι το αγαθόν πνεύμα σου καταλιμπάνων επί της γης ιλαρόν και καλλίμορφον το γεηρόν τούτο σκήνωμά σου, υψούται νυν εις τα ουράνια σκηνώματα προς απόλαυσιν των ακηράτων αγαθών της αιωνίου μακαριότητος, ήτις ητοίμασται αυτώ δια την αρίστην εκπλήρωσιν του επί της γης προορισμού σου.

Διότι τέλος και αν απέθανες, ήδη ζης, Ζης, ω στεφανηφόρε Γ. Ζαρίφη! Ζης εν τω γερασμίω προσώπω της ομοφρονούσης σε ευγενεστάτης και ευσεβάστου συνοδοιπόρου και συναγωνιστρίας κατά τον μεστότατον παραδειγματικών αγαθοεργιών βίον σου.

Ζης εν τη εθνοφιλήτω χορεία των καλακαγάθων θυγατέρων και υιών και εκγόνων σου, ους πάντας αφίνεις τω έθνει και τη Εκκλησία αξιωτάτους του μεγάλου και περιφανούς ονόματός σου κληρονόμους και διαδόχους των βασιλικωτάτων δωρεών σου προς τα πάσχοντα μέλη της παντοεθνούς ανθρωπότητος.

Ζης εν τη αγάστω ευγνωμοσύνη και αγαπώση σε συνειδήσει των θεραπευθεισών υπό σου χιλιάδων καρδιών ομογενών και ξένων. Ζης τέλος εν τη πανσόφω και παναγάθω συνειδήσει του Υψίστου, ος σήμερον καλεί σε ίνα αναπαύση παρ' εαυτώ την θεοφιλή ψυχήν σου εν τη αιωνίω και μακαριωτάτη αναπαύσει.

Δια τούτο και περικυκλουμένη υπό των απαραμυθήτως θρηνουσών επί σε μουσοτρόφων του πεφιλημένου Σοι Παρθενώνος, εν οις κόρη τρόφιμός σου εν τη Οθωμανίδι γλώσση μαρτυρεί την άνευ διακρίσεως αγαθόφρονα καρδίαν Σου, προσφέρω Σοι, ω πρεσβύτα αείμνηστε, εκ μέρους της πενθούσης, αλλά και αγαλλομένης επί τη αθανάτω μνήμη Σου χορείας των πολυφιλήτων Σοι μουσών το δαφνοστεφές τούτο ιερόν σύμβολον της δια ζώσης και ενεργού πίστεως κερδαινομένης ευκλεούς κατά του θανάτου νίκης, ην βεβαιοί Σοι, ως και παντί τω αληθεί Χριστιανώ, ο Κύριος λέγων, ¨Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη ζήσεται».


Μαθήτριά τις του παρθεναγωγείου της ορθοδόξου κοινότητος του Πέραν, προσεφώνησε τάδε,

Το παρθεναγωγείον της ελληνικής ορθοδόξου κοινότητος του Πέραν συναισθανόμενον το μέγεθος της συμφοράς, ήτις έπληξεν άπαν το έθνος δια της απωλείας Σου του μεγαθύμου και μεγάλου ευεργέτου, διερμηνεύον δε δι' ημών το αίσθημα της αϊδίου αυτού ευγνωμοσύνης, τον στέφανον τούτον επί της πολυτίμου σορού καταθέτει.


Ο εκ των ιδρυτών του ελληνικού Λυκείου κ. Χρ. Χατζηχρήστου προσεφώνησε τάδε,

Το Ελληνικόν Λύκειον βαθυτάτην αισθανόμενον εθνικήν λύπην επί τω θανάτω του προσφιλούς ημών πατρός, εξόχου έλληνος και γενικού ευεργέτου του έθνους ημών, καθήκον αυτού απαραίτητον ηγήσατο να καταθέση δι' εμού και των μαθητών επί του σεβασμίου νεκρού του πολυτιμοτάτου εν Ελλησιν ανδρός τον στέφανον τούτον διαβεβρεγμένον δια των τρυφερών και αγνοτάτων δακρύων της εν τω Λυκείω σπουδαζούσης ομογενούς νεολαίας, στεφανούσης την γεραράν κεφαλήν του διαπύρου ευεργέτου των ελληνικών γραμμάτων.


Η κοινότης Θεραπείων προσεφώνησε δια του διδασκάλου της τον νεκρόν ώδε

Ω πολυσέβαστε νεκρέ! προστάτα του Γένους, ευεργέτα της εθνικής ημών παιδεύσεως?

Λοιπόν επήλθε το μοιραίον δυστύχημα! Λοιπόν εσήμανεν από της χθες η πικρά της μεγάλης συμφοράς ώρα! Φευ! Πως να σε θρηνήσωμεν ημείς των οποίων παραλύεται η γλώσσα και πνίγεται η φωνή εκ του απαραμυθήτου πένθους! Ημείς ητοιμαζόμεθα να σοι κομίσωμεν από τον πεφιλημένον σοι του Βοσπόρου μυχόν με τας αύρας των Θεραπείων ευχάς και ύμνους δια την εορτήν σου και ήλθομεν τώρα να προσφωνήσωμεν το ύστατον χαίρε, ω πολυθρήνητε ευεργέτα!

Ίδε τας κατηφείς όψεις των μικρών σου φίλων των βλαστών της Σχολής ημών, ην τοσούτον ηγάπησας και περιέθαλψας και υπεστήριξας. Προς σε απέβλεπεν εν όλον έθνος και από της δαψιλούς και σκοπίμου ελευθεριότητός σου ήντλει την θεραπείαν και την επικούφισιν των αναγκών αυτού των υλικών και των πνευματικών, συ εγεννήθης ίνα προαγάγης το Γένος, και τώρα εσβέσθη η πολύτιμος πνοή σου, διότι ο χορηγός της ζωής ηθέλησε να καλέση παρ΄ εαυτώ ένα των ευεργετικωτέρων αυτού αγγέλων, εν των καλλίστων αυτού επί της γης οργάνων. Ω μεγάλη ψυχή, ω ευγενεστάτη καρδία, αγάλλου υπό τας πτερύγας του πλάστου σου, απολαύουσα των καρπών των αμετρήτων αγαθοεργιών σου και από των κόλπων της αιωνιότητος επίβλεπε εφ' ημάς και ευλόγει ημάς.

Προσέλθετε παίδες ων τας όψεις ιδίαις χερσίν έψαυσε και εθώπευσε πέρυσι, προσέλθετε, ίνα επιτελέσητε το πικρότερον των καθηκόντων, κλίνατε το γόνυ, δυστυχή τέκνα, και ασπάσθητε την νεκράν ήδη χείρα του προστάτου ημών, την χείραν ήτις την γύμνωσιν υμών εκάλυπτε και το ευ ζην υμίν εξησφάλιζεν.

Σκιά μακαρία του Γεωργίου Ζαρίφη συ παραμύθησον πάντας τους θρηνούντας την απώλειάν σου, κι δος ημίν την ευλογίαν σου!


Προσφώνησις Ι. Δ. Τανταλίδου, διευθυντού του Κόσμου, εκπροσωπούντος τα δημοτικά σχολεία Χάλκης,

Πολυφίλητε πάτερ,

Η μυρμηκιά αύτη των ανθρώπων η απέραντος, ήτις σε ηκολούθησε μέχρι του τάφου, είναι ελάχιστον μέρος του έθνους, όπερ ηγάπησας, όπερ ευηγέρτησας, και υπέρ ου δι' όλου σου του βίου εσκέπτεσο, ωμίλεις κσι έπραττες. Εάν ηδύναντο, θα παρήλαυνον προ του φερέτρου σου εν δακρύοις και νυγμοίς εξ, επτά εκατομμύρια Ελλήνων, ίνα αποδείξωσιν ότι τιμώσιν ουχί τον πλούτον σου, αλλά την καλήν του πλούτου σου χρήσιν, ουχί την κοινωνικήν θέσιν σου, αλλά την  κ α ρ δ ί α ν  σου, την μεγάλην σου  κ α ρ δ ί α ν, την  κ α ρ δ ί α ν  την αισθανομένην ευφροσύνην επί τη ευποιία, χαράν επί τη ανακουφίσει δεινών, αγαλλίασιν επί τω πλήθει των διδομένων σοι αιτήσεων, την κ α ρ δ ί α ν  σου, την μεγάλην σου  κ α ρ δ ί α ν, την θερμώς πάλλουσαν υπέρ της Εκκλησίας, υπέρ της ανθρωπότητος.

Την  κ α ρ δ ί α ν  σου, την μεγάλην σου καρδίαν, τιμά σήμερον δι' εκτάκτου συρροής η Κωνσταντινούπολις, εξ ονόματος του ανθρωπίνου γένους.

Την  κ α ρ δ ί α ν  σου, την μεγάλην σου  κ α ρ δ ί α ν  τιμώσιν οι βασιλείς, η πολιτεία, η ιεραρχία πάντων των δογμάτων, οι αντιπρόσωποι των μεγάλων δυνάμεων, οι τραπεζίται, οι έμποροι, οι επιστήμονες, οι λόγιοι, αι συντεχνίαι, οι πλούσιοι και οι πένητες και παντός έθνους και θρησκεύματος λαός.

Την  κ α ρ δ ί α ν  σου, την μεγάλην σου  κ α ρ δ ί α ν  είχον οι μεγάλοι του έθνους άνδρες, οι διασώσαντες αυτό διά των μεγίστων θυσιών τοιαύτη  κ α ρ δ ί α  θα μένη εντετυπωμένη εν τη καρδία του ελληνικού έθνους, εφ' όσον υπάρξη έθνος.

Δεηθώμεν τω Υψίστω γονυκλιτείς προ του τάφου σου όπως αναδείξη ημίν, και εν τω μέλλοντι συμπολίτας τοιαύτην έχοντας  κ α ρ δ ί α ν.


Ο γενικός πρόξενος της Ελλάδος κ. Μίχος προσεφώνησε τάδε,

Γεώργιε Ζαρίφη, μεγάλε της Ελλάδος πολίτα και αείμνηστε αντιλήπτορ της πασχούσης ανθρωπότητος, δέχθητι συ ο αθάνατος τον στέφανον τούτον, τον οποίον σοι καταθέτομεν ημείς οι κατά μυριάδων συμπολιτών σου ενταύθα συνθρηνούντες επί τη στερήσει σου θνητοί υπάλληλοι της πατρίδος, ην τοσούτον ηγάπησας, και υπέρ ης, μεγάλε ταξιάρχα της Ελλάδος, θέλεις πρεσβεύει παρά τω Υψίστω, παρ' ω ώρισάν σοι χώρον αι τόσαι αρεταί σου.


Πολλοί των μαθητών της ανωτάτης τάξεως της Μ. του Γ. Σχολής εποίησαν διάφορα επιγράμματα, εξ ων δημοσιεύομεν τα κάτωθι, άπερ περιήλθον εις χείρας ημών,

Νυξ ονοφερή μεν σε Ζαρίφην όσσ' αμφεκάλυψε κάλλιπε δ' Έλλησιν πένθος άλαστον αεί αυτάρ τοι πέλεται πυρός έργα φαεννότερ' αυγής αθάνατον μνήστιν θέντα σευ οπλοτέραις

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΦΕΙΑΔΗΣ.


Επτάλοφον μεν κήδε' άπασαν λυγρά δέδυκε πάσαν θ' Ελλάδα γην τω θανάτω γεραρέ.
Η δ' ενί πάσιν τειρομένη άχεσιν στοναχίζει
Ση καλλιστέφανος κουροτρόφος θυγάτηρ
Η κλειτή Μεγάλη Σχολή η πολλ' αμφ' εμόγησας μακρώ, εν βιότω προφρονέως χάριτας
Αυτή απάζων δώμα τε γ' η τεύξας περικαλλές ασπέτου, ουρανίης έμπνεον αγλαίης
Τω δ' άρα δάκρυ τέρεν κατά σήματι σοίο χέοντες τέκμωρ μικρότατον ευσεβίης αμέτρου
Λισσόμεθ' αιέν Σοίο αρηγόνα χείρα τιταίνειν Πιερίδων Μουσών ουρανόθεν τεμένει.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Ν. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ


Κίμων αφ' ώδε κείται: θαλπνότερος εκείνου
Αστήρ της ευποιίας, Γεώργιος Ζαρίφης

Π. Ν. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ


Μαθήτρια του Ιωακειμίου παρθεναγωγείου απήγγειλε το επόμενον επίγραμμα.


Γ Μ. Βαννιέρης.


Ο κ. Παντολέων Σημιριώτης παρηκολούθει κατά την εκφοράν του νεκρού παρά τοις αμέσοις συγγενέσι


Εν τω ναώ της αγίας Τριάδος παρήσαν η χήρα του αειμνήστου Ελένη και αι κυρίαι Ευφροσύνη Λεωνίδου Ζαρίφη, Σοφία Οδ. Νεγρεπόντη, Εριφίλη Βερνουδάκη, και Αριάδνη Ι. Σεβαστοπούλου.


Το νεκρόν του Γεωργίου Ζαρίφη εφωτογράφησεν ο κ. Αβδουλλάχ και ουχί ο κ. Σεβάχ.


Η γεραρά χήρα του αειμνήστου Γεωργίου Ζαρίφη πέμπει ημίν την επομένην επιστολήν.


Η βαρυπενθής οικογένεια του πολυκλαύστου Γεωργίου Ζαρίφη εκφράζει δι' εμού τας ευχαριστίας αυτής προς το υμέτερον φύλλον όπερ τοσούτον ευγλώττως εξήρε τας αρετάς και ετίμησε την μνήμην του γεραρού αρχηγού αυτής, παρακαλεί δ' υμάς όπως γένησθε ερμηνεύς της απείρου αυτής ευγνωμοσύνης προς άπασαν την ημετέραν κοινωνίαν, ήτις αυθόρμητος έσπευσε να μετάσχη του αμυθήτου αυτής πένθους, γλυκύ ενσταλάζουσα βάλσαμον εις την χαίνουσαν πληγήν απαραμυθήτου χήρας και βαρυπενθών τέκνων και συγγενών.

Δέξασθε, αξιότιμε Κύριε, την έκφρασιν της διακεκριμένης περί υμών υπολήψεώς μου.

Στο φύλλο 4484 της Παρασκευής 30 Μαρτίου/11 Απριλίου 1884 και στη 2η σελίδα καταχωρήθηκαν, σχεδόν και στις 7 στήλες της, οι επικήδειοι λόγοι του Ι. Λ. Αριστοκλέους (εκπροσώπου της Μεγάλης του Γένους Σχολής), του Οσκάρ Ισκενδέρ (εκπροσώπου της Αρμενικής κοινότητος), τα Ψηφίσματα Αδελφοτήτων, Συλλόγων, Κοινοτήτων και Εκκλησιών, οι ενέργειες του Σουλτάνου και η παρουσία αυτοκρατορικών υπαλλήλων στην κηδεία, τα τηλεγραφήματα του Έλληνα βασιλέως, συγγενών, φίλων, ατόμων κλπ.

Το αφιέρωμα αρχίζει με άρθρο της εφημερίδας, με τίτλο "ΚΗΔΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΖΑΡΙΦΗ - ΤΑ ΠΑΡΑΛΕΙΦΘΕΝΤΑ", στο οποίο ο συντάκτης αφενός περιγράφει τον θανόντα, αφετέρου αναφέρει το μεγάλο αριθμό τηλεγραφημάτων, επιστολών, εκδηλώσεων κλπ που στάλθηκαν και ήταν αδύνατον να περιληφθούν στο προηγούμενο φύλλο (4483) της εφημερίδας.








Δεν εκόπασεν έτι ο εκ του θανάτου και της κηδείας του μεγάλου φιλανθρώπου πένθιμος σάλος. Τηλεγραφήματα συλλυπητήρια αδιαλείπτως καταφθάνουσιν εις την οικογένειαν εκφράζοντα το βαθύ άλγος συγγενών, φίλων, μεγάλων πολιτών, αναξιοπαθούντων και ευεργετηθέντων, Συλλόγων, σχολείων, εταιριών, κοινοτήτων κλπ. Επιστολαί παρά των ενταύθα κοινοτήτων και σωματείων και σχολείων διηνεκώς αποστέλλονται. Πυρετός ευγνωμοσύνης, ως ειπείν, την ελληνικήν κοινωνίαν κατέλαβε, καταδεικνύων ότι επιζή πάντοτε εν τω Έλληνι η καρδία η πάλλουσα προς παν ευγενές αίσθημα και γεραίρουσα ταύτα επαξίως. Και η τιμή αύτη, η παρά του ημετέρου έθνους ηείποτε δαψιλευθείσα  τοις μεγάλοις ευεργέταις της ανθρωπότητος συνετέλεσαν ου σμικρόν εις την παρ' αυτού γέννησιν των ανδρών οίτινες απαρτίζουσι την χρυσήν και δια πάντων των αιώνων της εθνικής ημών ιστορίας διήκουσαν διηνεκή άλυσιν των μεγάλων πολιτών, δι' ων πεσόντες ανωρθώθημεν και ανορθωθέντες προήχθημεν και προαγόμεθα. Εις την άλυσιν ταύτην το πάνδημον του έθνους πένθος προσέθηκεν ένα έτι αδαμάντινον κρίκον, το όνομα του Γεωργίου Ζαρίφη, γενάρχου οίκου μεγάλου, στιβαρού στελέχους ευθαλείς και γενναίους θρέψαντος πρέμνους, ων υπαρχόντων ουκ εξέλιπεν η ευεργετική και ζωοπάροχος αυτού σκιά επί την πάσχουσαν ανθρωπότητα και την διψώσαν του έθνους πρόοδον. Ναι, εσμέν βέβαιοι ότι προς τω μικρώ σχετικώς προς την φήμην υλικώ πλούτω ον εκληροδότησε τη ευγενεί αυτού οικογενεία ο Γεώργιος, συνεκληροδότησε τον μέγιστον και ακένωτον πλούτον της μεγαθύμου αυτού καρδίας και ότι το τελευταίον τούτο μέρος της κληρονομίας η τε γερσρά χήρα και τα πατρώζοντα τέκνα θεωρούσιν ως το τιμαλφέστατον, διότι εμπεριέχει εν ευατώ την διαιώνησιν του ονόματος των Ζαριφών, την θεραπείαν της πασχούσης ανθρωπότητος, την πρόοδον του έθνους, την ευγνωμοσύνην των λαών και την ευλογίαν του Υψίστου. Ναι, εσμέν βέβαιοι ότι επιζήσει εν τοις τέκνοις και απογόνοις αυτού ο Γεώργιος Ζαρίφης εφ' όσον επιζήσει άληστος εν τη καρδία του έθνους. Ουκ απέθανεν ο γεννήσας, όταν μάλιστα καλήται Γεώργιος Ζαρίφης.

Υλικώς αδύνατον απέβαινε χθες να συμπεριληφθώσι εν τω Νεολόγω εντός ολιγοώρου χρονικού διαστήματος πάντα τα κατά την κηδείαν του αοιδίμου Γεωργίου Ζαρίφη. Αναγκασθέντες λοιπόν χθες ν΄ αφώμεν μέρος αυτών εν τω σημερινώ φύλλω συμπληρούμεν τα λοιπά νυν αρχόμενοι από των επιλοίπων λόγων κατά την επομένην τάξιν.




«Ω πάπποι! Ή μέγα πένθος Αχαιίδα γαίαν ικάνοι!»

Μ ο ν ο γ ε ν ή ς,  τ ι μ α λ φ ε σ τ ά τ  η  Κ α ρ δ ί α . . . . .  θ ε ρ μ ο γ ό ν ο ν  . . . . .  α ν ε ξ ά ν τ η τ ο ν . . . . .  :  Δεν θα συναισθάνησαι του λοιπού τας οδύνας του πλησίον; Ακίνητος και ψυχρός θα μένης απέναντι των πικρών στεναγμών και των θερμών δακρύων των εις σε ελπιζόντων; Δεν θα σκιρτάς εν τω μέλλοντι εις τους υποφώσκοντας θριάμβους  των ατρύτων αγώνων σου; Δεν θα δρέψης τας απαρχάς των οσημέραι ανακαινιζομένων εθνικών καμάτων σου; Θερμογόνον ανεξάντλητον δεν θα θερμαίνης τους ριγούντας; Γλυκύτατοι οφθαμοί ε...δύ...σα...τε; Δεν θα βλέπητε τας χήρας και τα ορφανά, τα ασθενή και τα γυμνά; Και πως; Εστείρευσαν αι αένναοι εκείναι και πολυχεύμονες πηγαί, αφ' ων έρρεον κρουνηξδόν οι πολύτιμοι μαργαρίται της φιλανθρωπίας και του ελέους.  Χείρες στιβαραί, υμείς, αι βαστάζουσαι τας ανειμένας και τας τρεμούσας, υμείς, αι συγκρατούσαι τα παραλελυμένα γόνατα, υμείς παρελύσατε ... Ζ ω ή, Ζ ω ή της εθνικής ημών Ζωής Ζ ω ή κλητή και εκλεκτή απέπτης; Που μετέστης; Ιδού η πατρίς, ιδού αυτή και τα παιδία άπερ έδωκεν αυτή ο Θεός. Συ είδες τας πληγάς αυτής. Συ απεμάξω αυτάς, αλλ' αιμάσσουσιν εισέτι, εξηράνθη ο σπόγγος Σου; Ιδού χώρος απέραντος προς πήξιν στερεάς και απαρασαλεύτου καλιάς. Ιδού στάδιον ευρύ φερεσβίου και ζειδώρου ενεργείας: Που απέρχη; Κόσμε του εθνικού ημών κόσμου! Ίνα τι απέκρυψας το φως Σου αφ' ημών; Ζαρίφη, Γεώργιε Ζαρίφη «εάν επιλαθώμεθά Σου, επιλησθείη ημών η δεξιά, κολληθείη η γλώσσα τω λαρύγγι ημών, εάν μη Σου μνησθώμεν». Συ εσκόρπισας, έδωκας τοις πένησι, Συ το ένδοξον ηθικόν παρελθόν γενεάς ευλογημένης ενοπτριζόμενος και προς το ποθεινόν αυτής πνευματικόν μέλλον τηλεσκοπών τον πλούτον Σου γέφυραν μεταστάσεως αυτή προσήνεγκας.

Ας ήτο δυνατόν, ναι, ας ήτο δυνατόν, ουρανέ! δια  στιγμήν τουλάχιστον, εις το υπερφυσικόν νεύμα σου, να σταματήση η αμετάθετος δράσις των ανεξερευνήτων της δημιουργίας νόμων, ας ήτο δυνατόν να επαναλάβη ένα τουλάχιστον παλμόν η προσφιλεστάτη ημίν αύτη Κ α ρ δ ί α, να ανοίξωσιν αύθις οι παγεροί ούτοι οφθαλμοί και μία ακτίς φωτός να περιλάμψη αυτούς το ύστατον, ίνα μιά φωνή προσφωνήσωμεν οι πάντες, Μεγάτιμε άνερ, άρον κύκλω τους οφθαλμούς Σου και ίδε τα τέκνα Σου ολοφυρόμενα και θρηνούντα επί τη ανεπανορθότω απωλεία Σου. Ύψωσον εκεί, προς το δ ι κ ό ρ υ φ ο ν  ε κ ε ί ν ο  κ ά ρ η  το σεβάσμιον και γεραρόν βλέμμα Σου και ευλόγησον την ιεράν εκείνην των γραμμάτων και της επιστήμης Α κ ρ ό π ο λ ι ν, τ η ν Μ. τ ο υ Γ.  Σ χ ο λ ή ν, ην περιπαθώς ηγάπας, και ην αι Σαι ελευθέριοι χείρες χθες έπηξαν. Μελανείμων και βαρυπενθής κόπτεται, στεφανούσα Σε δι' ημών των πνευματικών αυτής λειτουργών τω αμαραντίνω της ειλικρινούς ευγνωμοσύνης στεφάνω. Ενθυμήσου ότι μακραίων του ηθικού ημών βίου ιστορία τους σκαπανείς αυτής εν τω τεμένει τούτω επαιδαγώγησε και εξέθρεψε. Και πόλεις και χώραι, και μέγαρα και καλύβαι των πνευματικών αυτής δωρεών απήλαυσαν. Και σήμερον απανταχόθεν της ελληνικής γης συρρέουσιν αθρόοι, ως έλαφοι διψώσαι, διάνιαι νεαραί, ίνα τα της αληθούς σοφίας νάματα ποτισθώσι. Συ εστέγασας το Παλλάδιον τούτο της ηθικής ημών σωτηρίας και Συ εκληροδότησας  τω έθνει κληρονομίαν ανεφαίρετον, ιδρυτής και μέγας ευεργέτης της Μεγάλης του Γένους Σχολής ούτω γενόμενος. Αλλά! . . . ω σιδηρά ανάγκη! Οφείλω να σιγήσω.

Ο Γεώργιος Ζαρίφης δεν επανέρχεται . . . ο τάφος χαίνων αναμένει . . . Μία στιγμή και η μεγάλη αύτη ύπαρξις, ήτις και αυτά τα απροσπέλαστα τοις άλλοις όρια του έθνους υπερηκόντιζε, μία στιγμή, και υπό γην αύτη κρύπτεται. Μία στιγμή, και τον Μέγαν του Έθνους ευεργέτην ο ψυχρός καλύπτει λίθος.

«Ω πόπποι! Ή μέγα πένθος Αχαιίδα γαίαν ικάνοι».

Αλλά . . . «ποίον με έπος φύγεν έρκος οδόντων;». Η  α θ α ν α σ ί α  είναι ο μόνος κλήρος της αρετής, της αυταρπανησίας και της αληθούς αφοσιώσεως. Η  α θ α ν α σ ί α  είναι ο νυμφών της αγάπης, της ελεημοσύνης, τη φιλοπατρίας και της φιλομουσίας. Χαίρε ψυχή μακαρία, χαίρε την ανεκλάλητον χαράν των δικαίων. Συ «τον δρόμον τετέλεκας, την πίστιν τετήρηκας, την αληθή, την ζώσαν πίστιν, την πίστιν των μεγάλων έργων, την πίστιν την εκ της μεγάλης καρδίας απαυγάζουσαν. «Απόκειταί Σοι τοίνυν ο της Δικαιοσύνης στέφανος, ον αποδώσει Σοι ο Κύριος εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος Κριτής». Νυν δε παριστάμενος ενώπιον του θρόνου της Μεγαλωσύνης εν τοις ουρανοίς εύξαι προς Κύριον ίνα και εκ των λίθων τούτων εγείρη τέκνα τω Αβραάμ, εφάμιλλά Σοι προς δόξαν της Εκκλησίας και του Έθνους.

Άφθιτόν σοι είη το κλέος, Γεώργιε Ζαρίφη, αιώνιον το μνημόσυνόν Σου, μεγάθυμε προστάτα, Γαίαν έχοις ελαφράν, φιλοστοργώτατε απάντων ημών Πάτερ!



Κ ύ ρ ι ο ι,

Εννοείτε πάντως και δικαιολογείτε την προ του ανοικτού τούτου φερέτρου απέναντι της ανεπανορθώτου ταύτης στερήσεως κατέχουσάν με ως και πάντας υμάς συγκίνησιν, και ίσως  δεν θα ελάμβανον τον λόγον, εάν μη ήμην πεπεισμένος ότι επιτελώ καθήκον, ναι, καθήκον και καθήκον ιερόν, προσερχόμενος εξ ονόματος της αρμενικής της Κωνσταντινουπόλεως κοινότητος ν' αποδώ τω διαπρεπεί συμπολίτη, ου στερούμεθα, σμικρόν αλλ΄ειλικρινή και αναμφηρίστως ανταξίου φόρον σεβασμού. Και θρηνούμεν άλλως πάντες ημείς ενταύθα τον θάνατον μεγάλου επ' αρεταίς ανδρός, φιλανθρώπου εξόχου τε και σπανίου, ου μόνον τω ελληνικώ ανήκοντος, αλλά συμπάση τη ανθρωπότητι.

Homo sum nihil humani a mu alienum puto (Άνθρωπος ειμί και τ' ανθρώπου μοι μέλει).

Και κατά τούτο δε μόνον και ανεξαρτήτως εκ πάσης άλλης σκέψεως επιβέβληταί μοι καθήκον το εκφράσαι δημοσία  την ομόθυμον των Αρμενίων των ομοεθνών μου θλίψιν και την ημετέραν συμμετοχήν κύριοι, εις την δικαίαν υμών Λύπην.

Ναι, η ημετέρα κοινότης πολλά οφείλει τη μνήμη του Γεωργίου Ζαρίφη, βαθέως ευγνωμονούσα αυτώ ιδία επί τοις ευγενέσι φιλανθρώποις παραδείγμασιν, α ου διέλιπε μέχρι τελευταίας πνοής διδούς τοις προκρίτοις, τοις υπό της τύχης ευνοουμένοις παντός έθνους δια της μεγαλοδωρίας αυτού προς την σπουδάζουσαν νεολαίαν και δια της προς πάντας αγαθότητος αυτού.  Κακώς κατ' εμέ ερρήθη ότι Πηβόδη της Ανατολής ην ο Γεώργιος Ζαρίφης, διότι ο ημέτερος συμπατριώτης υπερείχεν ασυγκρίτως του μεγάλου άγγλου φιλανθρώπου. Ο μεν Πηβόδη ευηγέρτει εν χώρα ένθα η δημοσία ελεημοσύνη ανάγεται εις κοινωνικήν υποχρέωσιν, ενώ ο μακαρίτης απέδειξεν εαυτόν αυτοβούλως φιλάνθρωπον, φιλάνθρωπον εξ αγνής κλίσεως, εξ απλής της καρδίας του ορμής, γνωστόν δε ότι ο Γεώργιος Ζαρίφης την ελεημοσύνην ήσκησε μόνον καθ΄ον τρόπον ήσκησεν αυτήν. Αυτός ο επί της γης ελθών προς ανακούφισιν των δυστυχών, ήτοι καθ' ον τρόπον η αριστερά αγνοεί τι η δεξιά ποιεί, και τούτο εν χώρα ένθα το αίσθημα της ανθρωπίνης αλληλεγγύης και η προς την δημοσίαν γνώμην οφειλομένη ευλάβεια  ούπω αφίκοντο εις πάσαν την απαιτουμένην ανάπτυξιν, εν χώρα ένθα η φιλανθρωπία-και ομιλώ περί της διαρκούς και ελλόγου φιλανθρωπίας- απέχει πολύ από του να εγκλιματισθή.

Και έχει λόγον υπάρξεως η συγκινητική ομοθυμία μεθ' ης θρηνούμεν σήμερον την στέρησιν τοιούτου ανδρός, στέρησιν πλήττουσαν ούτως ου μόνον το ελληνικόν και ταύτην ή εκείνην την κοινότητα, αλλά δύναμαι ειπείν άνευ υπερβολής πάσας τας σπουδαίας τάξεις της ανατολικής Ευρώπης. Είδατε, κύριοι, από χθες, οπότε διεδόθη ανά την πόλιν η λυπηρά είδησις  τη καταπληκτική ταχύτητι κεραυνού, είδατε σχεδόν πάντας της Κωνσταντινουπόλεως τους κατοίκους μέχρι δακρύν συγκεκινημένους συρρέοντας και περικυκλούντας την κατοικίαν του μακαρίτου εν ευλαβεί και ευοικτίστω διαλογισμώ του θεάθασθαι έστω και εφάπαξ τους χαρακτήρας εκείνου, όστις εγένετο ο μεγάθυμος ημών συμπολίτης, ηκούσατε πάντας μεταδιδόντας την λυπηράν είδησιν της 27 μαρτίου απαγγέλοντας μετά σεβασμού αναμικτού υπό θαυμασμού και εγκωμίων το όνομα εκείνου, ου το σκήνος, το γεραρόν έλεγον ων λείψανον, προ ομμάτων ημών κείται.

Τέλος πάντων, κύριοι, και ελλείψει πάσης εξωτερικής ενδείξεως σεβασμού και συμπαθείας  έχετε της ιδίας υμών καρδίας το τέκμαρ, το λέγον υμίν ότι ο Γεώργιος Ζαρίφης  ευγενώς βιώσας ουχ ήττον ανταξίως τον ωραίον αυτού και ενάρετον βίον επέρανε, και το ατομικόν τούτο τεκμήριον, η άκρα αύτη πεποίθησις λέγει υμίν ότι ο αοίδιμος τοις ανεκτιμήτοις του πνεύματος χαρίσμασιν εγένετο αντάξιος της προσωνυμίας του υπερόχου ανδρός ως και τοις εξαιρέτοις της καρδίας προτερήμασι κατεκτήσατο αγθάρτους τίτλους της ευγνωμοσύνης, του θαυμασμού και της αγάπης εκείνων, οίτινες των υλικών αμοιρούντες μέσων προς το αποξηράναι τα δάκρυα των κλαιόντων, έχουσι τουλάχιστον αρκούντως υψηλήν καρδίαν προς το εννοήσαι και εκτιμήσαι την φιλανθρωπίαν των άλλων.

Η νεωτέρα Ευρώπη κατά μίμησιν της αρχαίας Ελλάδος διαιωνίζει την μνήμην των ευπρεπών αυτής τέκνων δια του μαρμάρου ή του χαλκού. Ταύτης της τιμής διττώς εγένετο αντάξιος ο Γεώργιος Ζαρίφης και δια της υπερόχου αυτού διανοίας και δια της μεγάλης αυτού, της εναρέτου και της ελεήμονος καρδίας, αλλά μέχρις ότου οι συγγενείς ανεγείρωσιν αυτώ εν τω αιωνίω αναπαυτηρίω μνημείον προωρισμένον υπομιμνήσκειν τοις επιγιγνομένοις ουτωσίν έξοχον άνδρα, οίος ο τετελευτηκώς, δηλώ μετά πεποιθήσεως προς ουδέν άλλο εξισουμένης αλλ΄η προς την συγκίνησιν της καρδίας μου, δηλώ, λέγω, ότι το όνομα του Γεωργίου Ζαρίφη, αναμιμνήσκον πάσαν αρετήν, εγγέγραπται ήδη εν τη καρδία πάντων ημών, και βέβαιος είμι ότι οι ημέτεροι υιοί και οι έγγονοι θα μεταδώσωσιιν αλλήλοις δι' ευλαβεστάτης παραδόσεως το σεβαστόν και εσαεί γεράσμιον τούτο όνομα.

Σταματώ, κύριοι, διότι δεν επιθυμώ έτι μάλλον να κινήσω τας ίνας της εις άκρον συγκεκινημένης καρδίας υμών υπό της της ευγλωτίας των προλαλησάντων. Επιτραπήτω μοι όμως πριν η περάνω τον λόγον και οπότε μέλλει να κλεισθή το φέρετρον επί του αψύχου σώματος του μεγάλου ημών συμπολίτου, εκείνου, ος τον κόσμον κατέπληξεν απείρως ευεγερτών, κατά την επίσημον ταύτην, τέλος, στιγμήν ν' αποτανθώ προς τον αοίδιμον εν πάση συνοχή και μετά του οφειλομένου σεβασμού και να τω είπω,

Περιφανές γέρον! Κοιμού τον ειρηνικόν σου ύπνον. Θρηνούσι σε θανόντα απότε εισήλθες ήδη εις διπλήν αθανασίαν, την προϋπάρξασαν ήδη αθανασίαν της ψυχής σου, και την αθανασίαν, ην συ αυτός κατεκτήσω, την της μνήμης σου. Χαίρε, σεβάσμιε γέρον, ή βέλτιον ειπείν, Καλήν αντάμωσιν!




Η εφορία των εθνικών φιλανρωπικών καταστημάτων συμμεριζομένη την θλίψιν της ευγενούς και μεγαθύμου οικογενείας Ζαρίφη, συνελθούσα σήμερον εν εκτάκτω συνεδριάσει, επί τη θλιβερά αγγελία του θανάτου του αοιδίμου Γεωργίου Ζαρίφη, και αποτίνουσα ελάχιστον ευγνωμοσύνης φόρον εις την μνήμην του αοιδίμου ανδρός, δια τας απείρους και μεγάλας ευεργεσία Αυτού εν γένει προς το έθνος και την Εκκλησίαν και ιδία προς τα ιερά του έθνους φιλανθρωπικά καθιδρύματα, ων υπήρξεν έφορος, πρόεδρος, και μέγας προστάτης και ευεργέτης ανέκαθεν, εκφράζει μετά ψυχικού άλγους, εξ ονόματος αυτών προς την πενθούσαν οικογένειαν Αυτού, την βαθυτάτην αυτής θλίψιν και τα εγκάρδια αυτής συλλυπητήρια.



Γεώργιος Π. Τζάλας, Ι. Βάλσαμος , Ιωάν. Ιωαννίδης, Ν. Μπλέσσας, Κ. Νικολόπουλος, Ι. Κούπας, Π. Καζανόβας, Α. Ροσόλυμος, Ι. Βερνουδάκης, Ι. Παπαδούκας.




Η Εκπαιδευτική και Φιλανθρωπικη Αδελφότης συνελθούσα εν εκτάκτω συνεδριάσει επί τω θλιβερώ αγγέλματι του θανάτου του πρώτου προέδρου αυτής, ιδρυτού και μεγάλου ευεργέτου Γεωργίου Ζαρίφη, ψηφίζεται:

1) Το πένθος της Αδελφότητος έσται τρίμηνον εκδηλωθησόμενον εν άπασι τοις εγγράφοις αυτής.

2) Καθ' όλην την διάρκειαν του πένθους αναβάλλεται η εκλογή προέδρου εις αντικατάστασιν του αοιδίμου ανδρός.

3) Θέλει κατατεθή επί του αειθρηνήτου νεκρού στέφανος υπό του αντιπροέδρου.

4) Το συμβούλιον ως και άπαντες οι αδελφοί θέλουσι παρακολουθήσει εν σώματι την εκφοράν.

5) Ο αντιπρόεδρος κ. Α. Ψυχάρης θέλει ομιλήσει εκ μέρους την Αδελφότητος επί του τάφου.

6) Συλλυπητήριος επιστολή εκ μέρους της Αδελφότητος επιδοθήσεται προς την σεβαστήν χήραν του αοιδίμου ανδρός υπό των κ.κ. αντιπροέδρων Α. Ψυχάρη και Ε. Ευγενίδου.



Ο Θρακικός Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος, συνελθών εν εκτάκτω συνεδριάσει επί τω θλιβερώ αγγέλματι του θανάτου του επιτίμου προέδρου και μεγάλου ευεργέτου κ. Γεωργίου Ζαρίφη, ψηφίζεται τάδε,

1) Θέλει μεταβή το συμβούλιον εν σώματι όπως εκφράση την βαθείαν θλίψιν αυτού προς την σεβαστήν χήραν του αειμνήστου ανδρός.

2) Θέλει καταθέσει επί του πολυτίμου νεκρού στέφανον λαμπρόν.

3) Θέλει διατάξει να κλείσωσι τα εν Φιλιππουπόλει Ζαρίφεια Διδασκαλεία και θέλει καταθέσει και εκ μέρους αυτών στέφανον επί του νεκρού του ιδρυτού αυτών.

4) Ο αντιπρόεδρος κ. Ι. Γεωργαντόπουλος θέλει ομιλήσει επί του τάφου εκ μέρους του Συλλόγου.

5) Άπαν το συμβούλιον και τα μέλη του Συλλόγου θέλουσι παρακολουθήσει εν σώματι την εκφοράν.



Το προεδρείον της αδελφότητος «Ξηροκρήνης» άμα τω θλιβερώ αγγέλματι της αποβιώσεως του μεγάλου του έθνους ευεργέτου Γεωργίου Ζαρίφη συνελθόν εκτάκτως εψηφίσατο ομοφώνως και εν βαθυτάτω πένθι τα επόμενα,

Α' Να κατατεθή εν ονόματι της αδελφότητος στέφανος επί του νεκρού του μεγατίμου ανδρός,

Β' Να προσκληθώσιν όπως άπαντα τα μέλη συνοδεύσωσι την εκφοράν, και

Γ' Να αποσταλή συλλυπητήριος της Αδελφότητος επιστολή τη οικογενεία του αειμνήστου.

Όθεν προσκαλούνται τα μέλη της Αδελφότητος ίνα παρευρεθώσιν εν τη κηδεία γενησομένη αύριον τετάρτην, ώραν 2 μ.μ. εν Περαία.




Η Μ. του Γ. σχολή ιδία πενθούσα έπαυσε τας εργασίας αυτής, εν κοινή δε του καθηγητικού συλλόγου συνεδριάσει προχθές από πρωίας γενομένη υπό την προεδρίαν του σχολάρχου, εγένετο το εξής πρακτικόν.

1) Τω καθηγητή κ. Αριστοκλεί ανετέθη όπως από της σήμερον (27) συνεννοηθή μετά του επιστατήσοντος εν τη κηδεία, καθόσον αφορά την θέσιν των της Μ. σχολής καθηγητών και μαθητών.

2) Ο σχολάρχης μετά του καθηγητικού συλλόγου επισκέπτεται τον Ζαρίφειον οίκον και ασπάζεται τον νεκρόν, κατατιθεμένου και του εξής επιγράμματος επί του φερέτρου, ποιηθέντος υπό του καθηγητού κ. Α. Χαριλάου.

Σεμνός Μουσάων χορός αιν' επί δάκρυα λείβει
Κειραμένων πλοκάμους φωτί αποιχωμένω,
Ος σφιν φίλτατος έπλε και έξοχος εν πολιήταις
Ηδ' ευεργεσίης και αρετής ζαθέοις.
Εσθλά τε πόλλ' έπρηξε μογήσας αμφί τε πάτρη
Ηδέ και εμφύλοις, πάσιν όνειαρ άμα
Αι αι! ώχετο κείνος ανήρ, μέγα κύδος Αχαιών,
Του κλέος αίδιον πάσι μετά φθιμένοις.

3) Προσφέρονται τρεις στέφανοι, ο μεν υπό της σχολής έχων επιγραφήν, «Η Μ. του Γ. σχολή τω ιδρυτή και ευεργέτη αυτής», ο δε υπό του καθηγητικού συλλόγου μετ' επιγραφής «οι καθηγηταί της Μ. του Γ. σχολής ευγνωμονούντες» και ο γ' μετ' επιγραφής ¨»οι φοιτηταί της Μ. του Γ. σχολής πενθούντες».

4) Έκαστος των στεφάνων κρατείται υπό δύο μαθητών πενθηφορούντων.
5) Οι καθηγηταί μετά των μαθητών κινήσουσιν εκ της Μ. του Γ. σχολής την ια' π.μ. δια της πρώτης γεφύρας μέχρι της Ζαριφείου οικίας, ηγουμένων μεν κλητήρος πατριαρχικού και δύο αστυνομικών υπαλλήλων, εφεπομένων δε των της σχολής παιδονόμων.
6) Εκάστη των τάξεων συνοδεύεται και υφ' ενός των καθηγητών, από της Α' (κατωτάτης) μέχρι της Η' (ανωτάτης): Η Η΄υπό του κ. Καλλίφρονος, η Ζ' υπό του κ. Αριστοκλέους, η ΣΤ' υπό του κ. Σπαθάρη, η Ε' υπό του κ. Σαλτέλη, η Δ' υπό του κ. Ζαχαριάδου, η Γ' υπό του κ. Ρου μετά του επιμελητού, η Β' υπό του κ. Μαλιάκα και η Α' υπό του κ. Βούρου, οις παρακολουθεί ο σχολάρχης.
7) Ο σχολάρχης ομιλήσει τον επικήδειον εν τω ναώ της αγ. Τριάδος, ο δε κ. Αριστοκλής επί του τάφου.



Το διοικητικόν συμβούλιον της εν Γαλατά Φιλεκπαιδευτικής Αδελφότητος μετά των παρ' αυτώ αντιπροσώπων των ιερών εκκλησιών, συνελθόντες εκτάκτως σήμερον τη 27 μαρτίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού τετάρτου έτους εν τω επιτροπικώ της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, τη προσκλήσει του προέδρου Ηρακλέους κ. Βασιάδου, επί τω θανάτω του μεγάλου πολίτου και μεγάλου ευεργέτου του έθνους ΓΕΩΡΓΙΟΥ του ΖΑΡΙΦΗ, προς επίσημον εκδήλωσιν του πένθους συμπάσης της αυτόθι κοινότητος επί τη μεγάλη ταύτη εθνική συμφορά,


α') Να συνοδεύσωσιν εν σώματι την εκφοράν, ηγουμένου του ιερού κλήρου εν εκκλησιαστική παρατάξει, τα τε μέλη του διοικητικού συμβουλίου και αι επιτροπαί των εκκλησιών μετά διδασκάλων, μαθητών και μαθητριών, διακοπτομένων των μαθημάτων επί δύο ημέρας.

β') Να κατατεθή επί του φερέτρου του επιφανούς νεκρού στέφανος μεγαλοπρεπής, φέρων την εξής επιγραφήν.


γ') Να ερμηνευθή το πένθος της κοινότητος δια συλλυπητηρίου γράμματος προς τον τεθλιμμένον οίκον του αοιδίμου ανδρός.

Και επί τούτω διελύθη η συνεδρίασις.


Ηρ. Βασιάδης, πρόεδρος. - Ζήσης Θ. Ζήσης. – Ν. Εμμ. Κατσίγκρης. – Δημήτριος Σεργιάδης. – Εμμ. Μελανδινός, - Μιχαήλ Ι. Βογιατζής. – Κωνστ. Κωβαίος, - Γεώργιος Πρωγάκης.

Οι παρά τω διοικητικώ συμβουλίω αντιπρόσωποι των εν Γαλατά ιερών εκκλησιών
Αγίου Νικολάου (Τ.Σ.( Ν. Ευσταθίου
Σωτήρος Χριστού (Τ.Σ.) Ν. Β. Καρδομάτης
Παν. Καφατιανής (Τ.Σ.) Ν. Αλφατζής
Ο γενικός γραμματεύς
(Τ.Σ.) Α θ.  Π α λ α ι ο λ ό γ ο ς



Η Φιλεκπαιδευτική της Κυζίκου Αδελφότης «Πρόοδος» του γενικού πένθους, επί τω θανάτω του μεγάλου του έθνους ευεργέτου ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ ΖΑΡΙΦΗ, συμμετέχουσα και την ευγνωμοσύνην αυτής προς τον αείμνηστον άνδρα και μέγαν αυτής ευεργέτην επιδεικνύουσα, ψηφίζει,

α') πάντα τα μέλη αυτής να συνοδεύσωσι την κηδείαν του αοιδίμου ανδρός,

β') να κατατεθή στέφανος μετά της δε της επιγραφής, «η της Κυζίκου Αδελφότης βαρυαλγούσα τω μεγάλω αυτής ευεργέτη Γεωργίω τω Ζαρίφη».



Άμα τω θλιβερώ ακούσματι, μετά βαθέος άλγους συνεδριάσασα, εψηφίσατο πρώτον την δημοσία εκδήλωσιν του ειλικρινούς αυτής πένθους, δια κωδωνοκρουσίας και τριημέρου διακοπής των μαθημάτων, και δεύτερον την κατάθεσιν πενθίμου στεφάνου, συμπορευομένων τη κηδεία 50 μαθητών, φερόντων στεφάνους δάφνης, δεδεμένους δια μελαινών ταινιών, ων τα άκρα έφερον τα αρκτικά Γ. Ζ.

Η εφορία της κοινότητος ταύτης, κατατεθείσα τον στέφανον, προσεφώνησε τα ολίγα ταύτα,

«Εν όσω υπάρχει επί της γης ευγνωμοσύνη και Ελληνικόν έθνος η κοινότης Ευαγγελιστρίας ουδέποτε θα λησμονήση τον Μέγαν αυτής Ευεργέτην».





Προς την αξιότιμον κυρίαν Ελένην Ζαρίφην και τα τέκνα.

Η κοινότης Γαλατά πενθούσα μετά του όλου γένους επί τω θανάτω του προσφιλεστάτου και σεβαστού συζύγου και πατρός ημών, επιφανούς δε πολίτου και μεγάλου του έθνους ευεργέτου Γεωργίου του Ζαρίφη, σπεύδει να ερμηνεύση υμίν δια τούδε του γράμματος το βαρύ αυτής πένθος επί τη όντως εθνική ταύτη συμφορά, συμφώνως τω ψηφίσματι, όπερ διετύπωσεν εξ ονόματος αυτής, εκτάκτως αυνελθόν σήμερον το διοικητικόν συμβούλιον της ημετέρας αδελφότητος μετά των παρ' αυτώ αντιπροσώπων των ιερών εν Γαλατά εκκλησιών.

Το δυστύχημα, το πλήξαν άπασαν την καθ΄ημάς κοινωνίαν, τοσούτω  εστί μέγα, ώστε ουδέν έτερον ισχύει ν' ανακουφίση το γενικόν άλγος ειμή η σκέψις ότι ο αοίδιμος ανήρ καταλείπει όπισθεν αυτού σύζυγον και τέκνα, κληρονομούντας τας μεγάλας εκείνου αρετάς και δη την προς το έθνος στοργήν και αγάπην, διατρανωθείσας καθ' όλον τον λαμπρόν αυτού βίον δια σειράς αγαθοεργιών προς την πάσχουσαν εν γένει ανθρωπότητα και μεγάλων ευεργεσιών προς το έθνος ώπερ ανήκεν, ιδία ευεργεσιών, αίτινες τηρήσουσι την σεπτήν και ιεράν αυτού μνήμην δια παντός άληστον και προσφιλή.

Φρονούντες δε ότι εκ τούτου δύναται ν' αντλήση παραμυθίαν και ο τεθλιμμένος αυτού οίκος παρακαλούμεν υμάς ν' αποδεχθήτε ευμενώς τα συλλυπητήρια της ημετέρας κοινότητος μετά του προς υμάς βαθυτάτου σεβασμού μεθ' ου διατελούμεν.


Αγλαία Ι. Μαυροκορδάτου. – Χαρίκλεια Ν. Ακάτου. – Πηνελόπη Ν. Δικαίου. – Αικατερίνη Φ. Μαυρογορδάτου.
Το διοικητικόν συμβούλιον
Ηρ. Βασιάδης, πρόεδρος. - Εμμ. Μελανδινός, - Ζήσης Θ. Ζήσης. – Μ. Ι. Βογιατζής. - Δημήτριος Σεργιάδης. – Κ. Κωβαίος, -Ν. Εμμ. Κατσίγκρης. – Γ. Πρωγάκης.

Οι παρά τω διοικητικώ συμβουλίω αντιπρόσωποι των εν Γαλατά ιερών εκκλησιών

Αγίου Νικολάου (Τ.Σ.( Νικόλαος Π. Ευσταθίου

Σωτήρος Χριστού (Τ.Σ.) Νικόλαος. Β. Καρδομάτης

Παναγίας Καφατιανής (Τ.Σ.) Ν. Ι. Αλφατζής

Ο γενικός γραμματεύς
(Τ.Σ.) Α.  Παλαιολόγος


Ο ενταύθα ιατρός κ. Β. Λούσης, λαβών εντολήν παρά της δημογεροντίας Φιλιππουπόλεως να καταθέση στέφανον επί του νεκρού τη επιγραφή «Η πόλις Φιλίππου τω Γεωργίω Ζαρίφη», υπέβαλε τη πενθούση οικογενεία την επομένην συλλυπητήριον επιστολήν,

Τη Ευγενεστάτη Κυρία Ελένη Γεωργίου Ζαρίφη,

Ευγενεστάτη Κυρία,

Εντολήν εκπληρών επ' ίσης πολύτιμον όσω και θλιβεράν, της Δημογεροντίας Φιλιππουπόλεως, διερμηνεύω Υμίν και τη ευγενεί Υμών οικογενεία το βαθύτατον άλγος το καταλαβόιν σύμπασαν την πόλιν ταύτην επί τη αγγελία της συμφοράς της αμειλίκτως πληξάσης την εθνοφιλή Υμών οικογένειαν. Η συμφορά αύτη, Ευγενεστάτη Κυρία, είναι και εθνική συμφορά και συμπενθεί Υμίν το έθνος άπαν.

Είθε η ακραιφνής αύτη κοινή του γένους συμμετοχή εν τω πένθει Υμών ανακουφίσαι υμάς της θλίψεως επί τη απωλεία του αγλαίσματος του οίκου Υμών, εις ον η πατρίς εν αδόλω αγάπη και εν εγκαυχήσει προσέβλεπε, και προς ον δια παντός του χρόνου εν ιερά πάντοτε ευγνωμοσύνη θα ατενίζη, επειδή αιώνιος ζη ο Γεώργιος Ζαρίφης εν τη καρδία των οικείων και απείρων φίλων αυτού και θαυμαστών και εν τη καρδία του έθνους, ζη εν τη ιστορία και εν τη αιωνιότητι.

Υποβάλλων Υμίν, Ευγενεστάτη Κυριά, ταύτα τε εκ μέρους της ειρημένης πόλεως, της πολλαχώς και μεγαθύμως υπ' Εκείνου ευεργετηθείσης, και τα εμά ειλικρινή συλλυπητήρια.

Διατελώ εν βαθυτάτω σεβασμώ ταπεινός Υμών θεράπων




Η ημετέρα Αδελφότης, βαθέως πληγείσα επί τω θανάτω του μεγάλου της κοινότητος ευεργέτου κ. Γεωργίου Ζαρίφη, συμμετέσχε του εθνικού πένθους ως εξής,

Το προεδρείον αυτής, επιδόν συλλυπητήριον επιστολήν τη σεβαστή οικογενεία του μακαρίτου, κατέθηκεν επί του νεκρικού φερέτρου στέφανον μετά ταινιών, εν αις εγέγραπτο η Φιλεκπαιδευτική Αδελφότης Φερίκιοϊ πενθεί. Μετά των διδασκάλων δε και των μαθητών της υπ' αυτής υποστηριζομένης σχολής του Φερίκιοϊ, συνοδεύσαν μέχρις εκκλησίας την κηδείαν, είτα μετέβη εις Φερίκιοϊ μετ' αυτών, όπου εν καταλλήλω μέρει παρέταξε τους μαθητάς, όθεν έμελλεν να διέλθη η νεκροπομπή συνοδεία. Αυτόθεν δε ενώ οι ιερείς της εκκλησίας Φερίκιοϊ προϋπήντησαν εν στολή την προς Σισλή άγουσαν συνοδείαν, αφ' ετέρου οι μαθηταί της σχολής πένθους φέροντες σημεία, κατέθηκαν στέφανον επί φερέτρου μετά ταινιών φερουσών τας λέξεις, η φοιτιώσα νεολαία Φερίκιοϊ πενθεί.




Η εφορία του Εθν. Ιωακειμίου παρθεναγωγείου λαμβάνει την τιμήν ίνα αναγγείλη εις το δημόσιον ότι η προαγγελθείσα δια την προσεχή κυριακήν των Βαίων επέτειος αυτού εορτή ένεκα πένθους και σεβασμού εις την ακήρατον μνήμην του ευεργέτου του έθνους αοιδίμου Γεωργίου Ζαρίφη αναβάλλεται εις άλλην ημέραν.



Αι τέσσαρες ενορίαι των Υψομαθείων, αγίου Γεωργίου, αγίου Μηνά, Θείας Αναλήψεως και αγίου Νικολάου, επί θλιβερώ ακούσματι του θανάτου του μεγάλου ευεργέτου του έθνους και της ανθρωπότητος κ. Γ. Ζαρίφη, ου μόνον τα των δύο αυτών Σχολών μαθήματα διέκοψαν, αλλά και τον προϊστάμενον του αγίου Γεωργίου, αρχιμανδρίτην κ. Άνθιμον απέστειλαν όπως αντιπροσωπεύση αυτάς εν τη εφορία.



Πενθούντα τα ημέτερα σχολεία επί τω θανάτω του ευεργέτου Γεωργίου Ζαρίφη αντεπροσωπεύθησαν κατά την χθες γενομένην εκφοράν του λειψάνου αυτού υπό των διδασκάλων και των μαθητών ανθοφορούντων και των ιερέων της εκκλησίας μετά των εξαπτερύγων αυτής.

Οι κώδωνες της εκκλησίας από πρωίας μέχρις εσπέρας ουκ επαύσαντο κρουόμενοι πενθίμως.



Η κοινότης Θεραπείων εξεδήλωσε περιτράνως τα προς τον μεταστάντα αισθήματα της απεριορίστου αυτής ευγνωμοσύνης και της ανυποκρίτου θλίψεως επί τη στερήσει πολυφιλήτου προστάτου. Ο θεοφιλέστατος άγιος Τρωάδος, εκπροσωπών την Α. Σ. τον άγιον Δέρκων και την κοινότητα Θεραπείων, η εφορία των εκεί σχολών μετά του σχολάρχου, των διδασκάλων καί τινων μαθητών προσήλθον προχθές εις την οικίαν του αοιδίμου και κατέθηκαν επί του νεκρού δύο στεφάνους, προσφωνήσαντος του διευθυντού της σχολής των αρρένων ως εν οικείω τόπω φέρεται, και την νεκρικήν εκφοράν συνώδευσε πάσα η αντιπροσωπεία αύτη, των μαθητών προ της νεκροφόρου αμάξης ταχθέντων.


Και η κοινότης Βουγιούκδερε εξεπροσωπεύθη, παραστάντων των ιερέων αυτής μετά των εξαπτερύγων εις την εκφοράν.
Και η της Ξυλοπόρτης έπραξε το αυτό.


Η εν Σαλματομβρουκίω κοινότης προς εκδήλωσιν του πένθους αυτής και διήμερον διακοπήν των μαθημάτων της σχολής εψηφίσατο και κωδωνοκρουσίας πένθιμον επί δύο ημέρας διέταξε και το μνημόσυνον του ονόματος του Γεωργίου Ζαρίφη επί τεσσαρακονθημερίαν, και στέφανον δε κατέθηκε και πεντήκοντα εκ των εκατόν νηπίων, τα μεγαλείτερα, έπεμψεν ίνα παραστώσι κατά την κηδείαν.


Ο των Αρμενοκαθολικών πατριάρχης κ. Αζαριάν μετέβη τη προτεραία της κηδείας εις τον οίκον του αοιδίμου ανδρός προς έκφρασιν των συλλυπητηρίων αισθημάτων αυτού τη οικογενεία.


Η φαρμακευτική της Κωνσταντινουπόλεως εταιρία αντιπροσωπευομένη υπό του διοικητικού αυτής συμβουλίου και υπό ειδικής εκ πολλών αυτής μελών πρεσβείας.


Το εν τω λιμένι προσωρμισμένον ατμόπλοιον της εταιρίας Δανιήλ Παππά και το παρ' αυτό ξένων εταιριών ανεπέτασσαν μεσίστιον χθες ελληνικήν σημαίαν. Ωσαύτως και τα ατμόπλοια της εταιρίας Κουτζή και Συντροφίας είχον αναπεπταμένην την σημαίαν αυτών μεσίστιον.


Άμα του τηλεγράφου αγγείλαντος την θλιβεράν είδησιν, όχι μόνον τα Ζαρίφεια διδασκαλεία αλλά και άπαντα τα άλλα εν Φιλιππουπόλει Σχολεία έκλεισαν εις ένδειξιν πένθους, η δε Κοινότης Φιλιππουπόλεως ενετείλατο τω ιατρώ κ. Λούση να καταθή και εξ ονόματος αυτής στέφανον επί του αειμνήστου ανδρός.

Προχθές δε καθ' ην ώραν, ετελείτο ενταύθα η εκφορά, εψάλλετο και εν Φιλιππουπόλει κατά την αυτήν ώραν η νεκρώσιμος ακολουθία εν μεγίστη συρροή πλήθους και εν εκτάκτω πομπή.

Επί τω θανάτω του Γεωργίου Ζαρίφη το κατάστημα αυτού πενθήσει επί τεσσαράκοντα ημέρας.


Η Α. Μ. ο Σουλτάνος διαβιβάσας τη προτεραία τη χήρα Ζαρίφη και τω κ. Λεωνίδα Ζαρίφη τα συλλυπητήρια αυτού διέταξεν όπως παραστώσιν εις την κηδείαν πολλοί ανακτορικοί υπάλληλοι.

Παρήσαν εις τον ναόν της Αγίας Τριάδος ο αρχίατρος της Α. Μ. του Σουλτάνου Μαυρογένης πασσάς, ο Βεκήλ εφέντης, εξ ονόματος του μεγάλου βεζύρου, ο Ιβραήμ πασσάς εξ ονόματος του υπουργού των ναυτικών.

Κατ' ανωτέραν διαταγήν τα γραφεία της Υ. Πύλης και διαφόρων κυβερνητικών τμημάτων ήσαν κλειστά τη τετάρτη εις ένδειξιν πένθους και ίνα δυνηθώσιν οι υπάλληλοι του κράτους να παραστώσιν εις την κηδείαν.

Παρέστησαν εις αυτήν πολλοί ουλεμάδες, σείχαι και δερβίσαι.

Παρέστη ωσαύτως ο ιερεύς του γερμανικού παρεκκλησίου κ. Suhle, οι κύριοι Λοράνδος και Λεβί πατήρ και υιός, ο κ. H. Hanson, ο αρχιμανδρίτης κ. Πολύκαρπος, απεσταλμένος του πατριάρχου Ιεροσολύμων, ο αντιπρόσωπος του Σιναίου όρους κ. Χρύσανθος και πλείστοι άλλοι, ων ουκ έστιν αριθμός.




Προς την ελληνικήν πρεσβείαν,

Η βασιλική οικογένεια εθλίβη τα μέγιστα, μαθούσα θάνατον εξαιρέτου πατριώτου Ζαρίφη, ευαρεστήθητε δε εκφράσαι τη οικογενεία του μακαρίτου ειλικρινή συλλυπητήρια και ζωηράν θλίψιν επί τη αλγεινή ταύτης στερήσει.



Μιχαήλ Ζαρίφης, αδελφός μακαρίτου εκ Λονδίνου.

Δέξασθε συλλυπητήρια αδελφού βαθέως θλιβέντος επί τη αλγεινή απωλεία του αγαπητού ημών Γεωργίου, ον άπασα η οικογένειά μου θρηνεί πικρώς. Είη υμίν παρηγορία το αγαθόν αυτού όνομα.


Στέφανος Ζαφειρόπουλος εκ Μασσαλίας.

Θαρρείτε επί τη μεγίστη και ανεπανορθώτω απωλεία, ην κατά τον βίον υμών υφίστασθε. Απωλέσαμεν τον αγαπητόν, ενάρετον και αγαθόν Γεώργιον. Είη αυτώ κούφη η γη. Παρακαλώ, επιθέσατε ασπασμόν εκ μέρους μου επί του μετώπου αυτού.


Γεώργιος και Χριστίνα Ζαφειροπούλου εκ Μασσαλίας.

Κατέθλιψεν ημάς το δεινόν άκουσμα και σκληρώς πλήττει την καρδίαν ημών η μεγάλη επί τω θανάτω του διαπρεπούς ανδρός συμφορά της τε οικογενείας και του γένους. Είησαν άφθιτα η μνήμη αυτού και το παράδειγμα.


Ο κ. Κωνσταντίνος Ζάππας εκ Βροσθενίου.

Συμπενθών εν βάθει καρδίας μετά σύμπαντος του έθνους ημών επί τη στερήσει του πολυτιμοτάτου και επιφανούς φίλου μου Γεωργίου Ζαρίφη, δέομαι του Υψίστου ίνα γένηται παρήγορος τη σεβαστή οικογενεία αυτού.


Ο κ. Ανδρέας Βαλharoς εκ Μασσαλίας.

Συλλυπούμεθα πολύ δια την αποβίωσιν του σεβαστού συζύγου, καλλίστου, φίλου μας, και προστάτου παντός καλού, παρακαλούμεν δε τον Ύψιστον ίνα χαρίση υμίν και τοις φιλτάτοις υμών τέκνοις υγείαν και ευχόμεθα να μιμηθώσι τα παραδείγματα του αειμνήστου αυτών πατρός.


Υιών Ζαρίφη.

Η είδησις της εκ του ματαίου τούτου κόσμου απελεύσεως του Ζαρίφη βέη ελύπησεν υπερμέτρως ημάς και την κοινότητά μας. Επί τούτω δε κατά τας διατυπώσεις της θρησκείας μας ανεπέμψαμεν προς τον Ύψιστον τας νενομισμένας ευχάς και δεήσεις και παρακαλούμεν να διαβιβάσητε τα συλλυπητήριά μας προς τε την οικογένειαν και τους συγγενείς αυτού.

Στο άρθρο αυτό περιλαμβάνονται τα κείμενα της 3ης σελίδας του φύλλου 4483 της Πέμπτης 29.3/10.4.1884, στις 3 στήλες της οποίας καταχωρήθηκαν άρθρα και ρεπορτάζ από το σημαντικό γεγονός του θανάτου και της κηδείας του Γεωργίου Ζαρίφη και συγκεκριμένα οι επικήδειοι λόγοι των 1) Γ. Παλαμά, εκπροσώπου της Μεγάλης του Γένους Σχολής, 2) Αντωνίου Ψυχάρη, εκπροσώπου της Εκπαιδευτικής και Φιλανθρωπικής Αδελφότητος, 3) του Ι. Γεωργαντόπουλου, εκπροσώπου του Θρακικού Συλλόγου και των Ζαριφείων Διδασκαλείων, το "ποίημα του Δ. Γ. Σαρτίνσκη" και δύο ανακοινώσεις τις εφημερίδας, η 1η ότι άλλοι επικήδειοι, ψηφίσματα και λοιπά σχετικά θα δημοσιευθούν στο επόμενο φύλλο της και η 2η για τη διανομή 100 λιρών σε φτωχούς κατά την ταφή του θανόντος στο νεκροταφείο.








«Και εύφρανε τον Ιακώβ εν τοις έργοες αυτώ ... και απέθανε... Και έθαψαν αυτόν οι υιοί αυτού εν τάφοις πατέρων αυτών, και εκόψαντο αυτόν πας Ισραήλ κοπετόν μέγαν ... και έως του αιώνος, το μνημόσυνον αυτού εις ευλογίαν» (Μααβ Α', γ' 7 και β. 70)

Και συ μεν, Γεώργιε Ζαρίφη, το προσφιλέστατον όνομα και ο τιμαλφέστατος θησαυρός της Εκκλησίας και του Γένους ημών, ο μέγας και ακάματος της σοφίας προστάτης, ο ακένωτος της πασχούσης ανθρωπότητος ευεργέτης, η τιμή και το κλέος του ανθρωπίνου γένους, εύφρανες τους πάντας και οικείους και ξένους και ομογενείς και αλλογενείς, ευεργετών ακορέστως και ανακουφίζων ακαμάτως πάσαν παρά πάσιν ηθικήν και υλικήν ανάγκην και θλίψιν, και ήδη α π έ ρ χ ε σ α ι, ως άλλος Αβραάμ, π ρ ο ς  τ ο υ ς  π α τ έ ρ α ς  σ ο υ  ε ν  ε ι ρ ή ν η,  τ ρ α φ ε ί ς  εν  γ ή ρ α  κ α λ ώ (Γεν. 12,15), δυνάμεθα όμως και ημείς εν ειρήνη επ' ίσης να σε προπέμψωμεν σήμερον: Όταν εις των κυριωτέρων και στερεωτέρων στύλων, οίτινες υποβαστάζουσιν υπερήφανον και ασάλευτον απέναντι όλου του κόσμου την πατρώαν ημών δόξαν και εύκλειαν και υποστηρίζουσι προθύμως και γενναίως τα ποικίλα μικρά τε και μεγάλα του Γένους ημών εκπαιδευτικά και φιλανθρωπικά καθιδρύματα, όταν εκ των ακραδάντων τούτων στύλων, των συγκρατούντων επί των ιερών λειψάνων των αθανάτων ημών προγόνων ακλόνητον από πάσης θυέλλης και καταιγίδος και μετά δόξης ανελισσομένην την σημαίαν της εθνικής ημών αγωγής και παιδεύσεως, όταν, λέγω, συ Γεώργιε Ζαρίφη, σαλεύηααι  και καταπίπτης έμπροσθεν ημών, τότε πλέον και αι καρδίαι και οι οφθαλμοί πάντων οφείλουσι και ακουσίως να συγκαταπέσωσι μετά σου. Ναι! Συ μεν απέρχεσαι σήμερον τραφείς εν γήρα καλώ, ίσως ίσως δε συ εύρισκες τούτο και λίαν μακροχρόνιον, σπεύδων προς την αγήρατον εκείνην ζωήν, πόσον όμως βραχύ βραχύτατον φαίνεται τώρα το γήρας σου, τι λέγω, όλως ο βίος σου εις εκείνους, οι οποίοι ανεπαύοντο αμέριμνοι υπό την ευεργετικήν σου σκιάν, εις εκείνους, οι οποίοι ηύξανον και ανεπτύσσοντο , χαίροντες και αγαλλόμενοι, υπό την σκέπην της πατρικής σου στοργής και αγάπης, εις εκείνους τέλος πάντων οι οποίοι εξεπαιδεύοντο, ετρέφοντο, ενεδύοντο, ανέπνεον εν ενί λόγω και έζων με την ιδικήν σου ζωήν; Ναι! Γεώργιε Ζαρίφη! συ μεν απερχόμενος εν ειρήνη σήμερον εις την αιωνιότητα, ουδέν ομολογουμένως χάνεις και εν τη προσκαίρω ταύτη ζωή, διότι εν τοις έργοις σου και εν ταις ευποιίαις σου το όνομά σου μένει και διαμενεί αναμφιβόλως και επί της γης αθάνατον και το μνημόσυνόν σου έως του αιώνος εις ευλογίαν. Όλοι όμως και η σύζυγος και οι υιοί και αι θυγατέραι σου, και τα τέκνα των τέκνων σου και οι γνωστοί σου και οι φίλοι σου και πάντες, όσοι εύρισκον  εν σοι πάντοτε και προστασίαν και παρηγορίαςν, όλοι χάνουσι σήμερον εν τω θανάτω σου και πατέρα φιλόστοργον και φίλον σεβαστόν και προστάτην ανεκτίμητον. Το μέγεθος δε της ανεπανορθώτου ταύτης συμφοράς και απωλείας αυτών είναι τοσούτω μάλλον μεγαλείτερον, όσω μακροχρονιώτερος υπήρξεν ο επίγειος ευεργετικός του βίος, και όσον περισσότερον και πλησιέστερον προσέκειντο ούτοι και εθερμαίνοντο εις τους κόλπους της αγαθής σου καρδίας.

Ιδού, αγαπητοί, διατί το πικρόν και θλιβερόν άκουσμα της τελευτής του γερασμίου τούτου νεκρού, διελθόν αυθωρεί, ως η λάμψις τρομερού κεραυνού, επαπειλούντος την καταστροφήν ολοκλήρου πόλεως και καταθλίψαν όλα τα στρώματα της ημετέρας μεγαλοπόλεως, συνετάραξαν από πρωίας της χθες πάσαν πόλιν και κώμην μέχρι και αυτών των εσχάτων ορίων του υπό τον ήλιον ελληνικού κόσμου, πανταχού, όπου λαμπρά και αθάνατα της αφάτου αυτού δόξης μνημεία ίστανται τοσαύται μεν ανακουφισθείσαι καρδίαι, τοσαύτα δε κέντρα εθνικής αναγεννήσεως και πλείστα όσα ζηλωτά και μακαριστά πρότυπα διανοητικής τε και ηθικής αναπλάσεως.

Ιδού διατί από της χθες και η μήτηρ ημών Εκκλησία θρηνεί εν τω προσώπω των ανωτέρων αυτής ιερών λειτουργών, μη θέλουσα ως άλλη Ραχήλ, παρακληθήναι επί τη απωλεία του ευσεβούς τούτου τέκνου αυτής, όπερ πάντοτε και εν παντί ου μόνον υπόδειγμα εαυτόν πάσης αγαθοεργίας προυβάλλετο, αλλά και υπέρ της δόξης και ευκλείας αυτής δια παντός τρόπου και μέσου ηγωνίζετο. Ιδού διατί ου μόνον σύμπασα η ελληνική της ημετέρας πόλεως κοινότης, βαρυπενθούσα ανέστειλεν αμέσως επί τω θανάτω αυτού πάσαν και εκπαιδευτικήν και εμπορικήν κίνησιν και εργασίαν προς εκδήλωσιν του πλήξαντος τας καρδίας απάντων βαθυτάτου άλγους, αλλά και οι λοιποί απαξάπαντες πάσης φυλής, πάσης τάξεως και πάσης θρησκείας συνενούντες ήδη, ως βλέπετε, περί την κρυεράν ταύτην σορόν εις τρανοτάτην ένδειξιν της αγάπης, του σεβασμού και της συμπαθείας αυτών προς τον εν αυτή κατακείμενον άπνουν μεν και άναυδον, αλλά πλήρη δόξης τούτον νεκρόν, επ' αυτού δε, ως επί τινος παγκοσμίου της αληθούς αγάπης αγιαστηρίου, συνδιαλλάττοντος πάσαν διάκρισιν και φυλής και δόγματος και βαθμού, συναποπέμπουσιν ήδη μεθ' ημών απαξάπαντες θερμοτάτας προς τον ύψιστον του παντός Θεόν και Πατέρα ευχάς και δεήσεις, διότι η αρετή μόνον δεν έχει ουδαμού ουδεμίαν ιδίαν πατρίδα, αλλά πανταχού, οπουδήποτε γης και αν ήθελε αύτη αναφανή, κατακυριεύει αμέσως, ως σκηπτούχος βασιλεύς, τας καρδίας πάντων και εξαναγκάζει πάντοτε το κοινόν σέβας και τον παγκόσμιον θαυμασμόν.

Ιδού διατί πάντες, και άρχοντες και αρχόμενοι, και πλούσιοι και πένητες, επί των ανακτόρων μέχρι και αυτής της εσχάτης του πτωχού καλύβης πενθούσι σήμερον τον θάνατον του Γεωργίου Ζαρίφη, διότι καθώς ο βίος αυτού υπήρξεν επί πολλάς δεκάδας ετών ευεργετικός και ωφέλιμος δι' όλους αδιακρίτως τους ανθρώπους, τοιουτοτρόπως και ο θάνατος αυτού εγένετο αναντιρρήτως σήμερον παραίτιος γενικού επ' ίσης δια τους πάντας πένθους. Και δικαίως! Διότι ο Γεώργιος Ζαρίφης, αγαπητοί, ωμοίαζε προς εστίαν τινά ούτως ειπείν, λαμπράν και άσβεστον, ή μάλλον προς ήλιον πλήρη ζωογόνου θερμότητος, περιεκύκλου δε αυτόν αδιαλείπτως πλήθος άπειρον ανθρώπων πάσης φυλής και τάξεως, διαθερμαινόμενον και αναζωογονούμενον ποικιλοτρόπως εκ των αφειδώς εκπεμπομένων υπ' αυτού πανταχόθεν ευεργερικών ακτίνων. Επειδή λοιπόν σήμερον αίφνης σβέννυται ο λαμπρός ούτος λαμπτήρ, κλείονται δια παντός οι οφθαλμοί ούτοι της αγάπης  και του ελέους και συνθλώνται δια μιάς του θανάτου βιαίας πνοής όλαι αι ευεργετικαί ακτίνες του ζωογόνου τούτου ηλίου, δια τούτο αμέσως περικλύνει τους πάντας ψυχρά τις και νοσώδης σκιά, και οι πάντες συναισθάνονται καταλαμβάνον αυτούς ρίγός τι απαίσιον και επομένως όλαι εκείναι αι χιλιάδες των ανθρώπων, οίτινες εν ταις ποικίλαις αυτών βιωτικαίς ανάγκαις και θλιψεσιν, εις τον Γεώργιον ζαρίφην εστήριζον πάντοτε πάσας αυτών τας ελπίδας, βλέποντες ήδη ιδιίοις οφθαλμοίς την παντελή αυτού έκλειψιν, νομίζουσι και δικαίως πεποίθασιν ότι φθίνει και τελευτά μετ΄ αυτού η ιδία αυτών ζωή.

Ιδού τέλος πάντων, αγαπητοί, διατί και εγώ ήδη ανέβην το ιερόν τούτο βήμα, αλλ' απορώ τη αληθεία τι οφείλω να προτιμήσω εν τοιαύτη κρισίμω περιστάσει, να ομιλήσω άρα γε περί της αξίας και του μεγέθους  του προ των οφθαμών ημών κειμένου αγλαού τούτου σεμνώματος της Εκκλησίας και του Γένους, ή να θρηνήσω απλώς την απώλειαν αυτού; να ομιλήσω άρα γε εκ του περισσεύματος βαρυπενθούσης ψυχής και τεθλιμμένης καρδίας, ή να σιωπήσω δια την έλλειψιν λόγου, όντως επαξίου προς τον γεραρόν τούτον ευεργέτην. Υμείς, αγαπητοί, υμείς, οι περικυκλούντες τον ένδοξον τούτον νεκρόν και πείραν των αρετών αυτού έχοντες, ή δότε μοι τον προσήκοντα λόγον, ή διδάξετέ με σιγάν, διότι ομολογώ ότι καθώς ούτε να ομιλήσω ενώπιον τοιούτου νεκρού δύναμαι, ούτως επ' ίσης ουδέ να σιωπήσω ενώπιον αυτού ειμπορώ διότι όσον αφ' ενός η μελέτη και η ανέλιξις του βίου του Γεωργίου Ζαρίφη, όστις διήλθεν ευεργετών, μοι φαίνεται και πράγματι είναι πολλώ υπερτέρα των εμών ασθενών δυνάμεων, επί τοσούτον αφ' ετέρου και ο θρήνος επί τοιαύτη ούτως ανεκτιμήτω και ανεπανορθώτω απωλεία επιβάλλεταί μοι ως χρέος ιερόν και απαραίτητον.

Φαντάσθητε, αγαπητοί, άνθρωπον ιστέμενον άνωθεν ορμητικού τινος χειμάρρου και βλέποντα ιδίοις οφθαλμοίς τον θησαυρόν αυτού καταπίπτοντα και εξαφανιζόμενον εν τω βάθει του ύδατος. Τι παρατηρεί; Μόλις ο καταπίπτων εκείνος θησαυρός εφάπτεται της επιφανείας του ύδατος, και αμέσως κατ' αρχάς μεν αναπέμπει γδούπον τινα μετ' ήχου εφεξής δε παράγει ακαταπαύστως και επανειλημμένως κύκλους διαφόρους βαθμηδόν ευρυνομένους, αλλ' εκεί αίφνης εν τω κέντρω των κύκλων τούτων βλέπει και τον θησαυρόν αυτού εξαφανιζόμενον εις το βάθος, ουδέν δε έτερον πλέον υπολείπεται προ των οφθαλμών του παρατηρούντος ή απλή τις μόνον κίνησις και ταραχή του ύδατος. Κατά τον αυτόν λοιπόν τρόπον, αγαπητοί, στήτω ήδη πας ο θέλων και δυνάμενος εξ υμών  και επί του χειμάρρου των χρόνων, ή δια να μεταχειρισθώ καγώ την προφητικήν έκφρασιν επί των υδάτων των εθνών, και ιδία μάλιστα του ημετέρου, ας παρατηρήση δε εκείθεν ούτος τότε επισταμένως, πως η πολύτιμος αύτη ζωή, ο Γεώργιος  ούτος Ζαρίφης, της οποίας ημείς σήμερον θρηνούμεν την απώλειαν επεφάνη κατά πρώτον, αρχομένου του παρόντος αιώνος, πως εφεξής, ούτος πολλά ποιήσας τε και μοχθήσας, εν μέσω του γλυκυτάτου της δόξης ήχου, αδιαλείπτως πανταχόθεν αναπεμπομένου, εξηκολούθει ακαμάτως και φιλοτίμως επί τεσσαρακονταετίαν περίπου όλην να παράγη και να συμπληροί δια της εν αυτώ πυρετώδους ευεργετικής δυνάμεως και δραστηριότητος πολυαριθμοτάτους και αγάπης και φιλομουσίας και φιλανθρωπίας και πάσης άλλης κοινωνικής αρετής κύκλους, τον ένα ευρύτερον πάντοτε του άλλου. Ναι, αγαπητοί, το μέγεθος της χριστιανικής του Γεωργίου Ζαρίφη αρετής, κηρύττει σύμπασα η ορθόδοξος του Χριστού Εκκλησία και εξαιρέτως το οικουμενικόν πατριαρχείον. Το πλάτος της χριστιανικής αγάπης διατρανούσιν η Εκκλησία των Αρμενίων, η Εκκλησία των Κοπτών και η Συναγωγή των Ιουδαίων. Το μέγεθος του υπέρ των γραμμάτων ζήλου αυτού διαλαλούσιν ασιγήτως η Μ. του Γένους Σχολή, τα εν Φιλιππουπόλει Ζαρίφεια διδασκαλεία, η Θεολογική Σχολή, η Ιερατική Σχολή, η Εμπορική Σχολή, τα εν Πέραν και Γαλατά εκπαιδευτήρια, τα σχολεία των Θεραπείων και της Προύσσης και πλείστα όσα άλλα και Θράκης και Μακεδονίας και Ανατολικής Ρωμυλίας και Μικράς Ασίας εκπαιδευτικά καθιδρύματα, εις ων την συντήρησιν πρόθυμος πάντοτε και γενναίος επήρχετο επίκουρος. Το μέγεθος της φιλομουσίας αυτού κηρύττουσι τόσοι και τόσοι εκπαιδευθέντες και εκπαιδευόμενοι υπ' αυτού και εργάται ποικίλων τεχνών και επιστημών, πανταχού της ελληνικής γης διασκορπίσμένοι και συντελούντες εις δόξαν και εύκλειαν της πατρίδος. Το ύψος της φιλανθρωπίας αυτού κηρύττουσι τα εθνικά φιλανθρωπικά καταστήματα και αι γενναίαι αυτού προς ανακούφισιν πάσης ανθρωπίνης συμφοράς συνεισφοραί. Το μέγεθος της αγάπης αυτού καταδεικνύουσι τα άπειρα εκείνα και αναπήρων και τυφλών και πτωχών και ορφανών πλήθη, τα οποία προσέτρεχον ακαταπαύστως προς αυτόν ως εις άλλην προβατικήν κολυμβήθραν, και ανέμενον πανταχού την ευεργετικήν αυτού δεξιάν, ως επιφοίτησιν ουρανίου αγγέλου προς θεραπείαν των δεινοπαθημάτων αυτών.

Αίφνης όμως εν τω μέσω της ευθέτου ταύτης ενεργητικότητος προς την ευποιίαν του πλησίον, προς την ανακούφισιν πάσης ηθικής και υλικής οδύνης, προς την δαψιλή παροχήν εις παν ότι εθνικόν και φιλάνθρωπον, αίφνης ο πράος ούτος, ο προσηνής, ο δημοτικώτατος, ο ανεξίκακος, ο κατακτώμενος ευχερώς τας καρδίας πάντων, ο οξύς τον νουν, ο ταχύς περί την εκτέλεσιν, η γνησία εκπροσώπησις του ελληνικού χαρακτήρος μεθ' όλων των αρετών και των ελλείψεων αυτού, αίφνης λέγω ο Γεώργιος Ζαρίφης, εν τω μέσω της περικυκλούσης αυτόν δόξης και κοινής αγάπης, βυθίζεται εις την αιωνιότητα, καθ' άπασαν δε την ημετέραν κοινωνίαν ουδέν έτερον πλέον φαίνεται εναπολειφθέν, η γενική τις συγκίνησις και ταραχή σκληράς απελπισίας, διότι δεινόν αληθώς το τραύμα και σκληρά η απορφάνισις.

Αρκούσι ταύτα, αγαπητοί! Διότι καθώς ούτε τα άνθη των αγρών δεν θάλλουσιν υπό θυελλώδη ουρανόν, ουδέ οι καρποί ωριμάζουσί ποτέ εν μέσω των βροχών, τοιουτοτρόπως και εν μέσω της του θανάτου καταιγίδος, και υπό την βροχήν τακερών και πικροτάτων δακρύων δεν δύνανται επ' ίσης ουδέποτε ούτε να ωριμάσωσιν ουδέ να ανθίσωσιν έπαινοι και εγκώμια ανθρώπων αθανάτων, διότι κατά φυσικόν λόγον όσον αφθονώτερος υπήρξεν ο σπαρείς σπόρος, τόσω περισσότερον καιρόν απαιτεί βεβαίως και ο θερισμός αυτού. Δια τούτο εγώ συγκρίνων ήδη όλον το παρελθόν του Γεωργίου Ζαρίφη με το προ οφθαλμών ήμών κείμενον τούτο ενεστώς, όλον δηλονότι τον βίον αυτού με τον θάνατον, αδυνατώ τη αληθεία να είπω, ποίον των δύο τούτων είναι το μάλλον ζηλωτόν και μακαριστόν. Επειδή όμως το εν δεν δύναται να υπάρξη άνευ του άλλου, δια τούτο δύναμαι ήδη αδιστάκτως και μετά πάσης αυθεντίας να είπω και να κηρύξω από του βήματος τούτου ότι τοιούτος βίος, μετά τοσαύτης πληθύος έργων αγαθών συνοδευόμενος, δύναται να στεφανωθή δια τοιούτου ενδόξου και αθανάτου όντως θανάτου, ο δε άνθρωπος μετά τοιαύτην μόνον ζωήν και τοιούτον θάνατον δύναται να εισέλθη εις την αγήρω αιωνιότητα. Και λοιπόν, αγαπητοί, ουδείς ποτέ άνθρωπος δύναται να αξιωθή του αμαράντου στεφάνου της αιωνιότητος, παρά εκείνος μόνος, του οποίου και η καρδία και ο νους ουδέν άλλο εσκέφθη και ησθάνθη και επεθύμησέ ποτέ, ει μη την ευποιίαν του πλησίον, την ανακούφισιν των ξένων θλίψεων και την θεραπείων των αλλοτρίων συμφορών και αναγκών. Βεβαίως δε ο τάφος των τοιούτων της ανθρωπότητος ευεργετών δύναται να θεωρηθή πάντοτε ως η μόνη θριαμβευτική της αθανασίας πύλη, την οποίαν προλεαίνουσι μεν τα δάκρυα των χηρών και πτωχών και ορφανών, εξασφαλίζουσι δε αι καρδίαι πάσης της πασχούσης και ευεργετουμένης του ανθρωπίνου γένους μερίδος.

Επειδή δε, αγαπητοί, εις τον ανθρώπινον οφθαλμόν δεν επιτρέπεται να διίδη ουδέ να εισδύση εις τον ιερόν εκείνον της θείας Προνοίας ναόν, όπου αύτη δημιουργεί, ούτως ειπείν, και προετοιμάζει τους μεγάλους τούτους των εθνών και λαών της γης ευεργέτας δια τούτο, όταν ούτοι επιφαίνωνται και εκπληρώσι τον υψηλόν και θείον αυτών προορισμόν, τότε και ημείς, θαυμάζοντες εν αυτοίς αυτήν του υψίστου Θεού την πανσοφίαν και Πρόνοιαν, εν και μόνον χρέος ιερόν και απαραίτητον έχομεν, τούτο μεν να δοξάζωμεν και να ευχαριστώμεν τον ουράνιον Πατέρα επί τη αναδείξει τοιούτων πιστών της θείας αυτού προνοίας λειτουργών, τούτο δε να καθικετεύωμεν αυτόν, όπως μηδέποτε παύσηται τοιούτους αξίους της πατρικής αυτού αγάπης εργάτας εν ημίν αναδεικνύων.
Καταπαύοντες λοιπόν ήδη, αγαπητοί, και τον επικήδειον τούτον λόγον και θρήνον ημών, ας ευχηθώμεν πρώτον, όπως αι αρεταί, αι αγαθοεργίαι και όλος ο βίος του αφ' ημών μεταστάντος σήμερον ευεργέτου τούτου της ανθρωπότητος, χρησιμεύσωσι πάσιν ημίν, μάλιστα δε τοις δυναμένοις, ως τύπος και υπογραμμός, είτα δε ας ας δεηθώμεν, όπως και η ένδοξος και η μακαρία αυτού μνήμη μένη αιώνιος και αθάνατος, καθώς εν παντί τω ελληνικώ κόσμω, ούτω και εν τοις ημετέραις καρδίαις.

Αιωνία σου η μνήμη, αείμνηστε της ανθρωπότητος ευεργέτα!

Αιωνία σου η μνήμη, ένδοξε ιδρυτά της Μεγάλης του Γένους Σχολής και ένθερμε προστάτα των εκπαιδευτικών και φιλανθρωπικών καθιδρυμάτων του ευσεβούς ημών έθνους.

Αιωνία σου η μνήμη, αξιομακάριστε Γεώργιε Ζαρίφη!



Φίλοι συμπολίται,

Κατά ταύτην την αποφράδα και θλιβεράν ημέραν, καθ' ην συναχθέντες πάντες περί το φέρετρον πενθούμεν τον μεταστάντα προκείμενον αδελφόν ημών και χρηστόν συμπολίτην, μεταξύ των πολλών σωματείων, ά η δαψιλής χειρ του μακαρίτου ευηργέτησε, παρίσταμαι καγώ εκ μέρους της Εκπαιδευτικής και Φιλανθρωπικής Αδελφότητος ίνα εκδηλώσω την βαθυτάτην αυτής θλΐψιν επί τη απωλεία του σεβαστού αυτής ιδρυτού και πρώτου προέδρου. Ναι, φίλοι συμπολϊται, ο Γεώργιος Ζαρίφης κηδόμενος ου μόνον των χηρών και ορφανών αλλά και της του έθνους εκπαιδεύσως μιτά την εν Φιλιππουπόλει ίδρυσιν των φερωνύμων αυτώ Διδασκαλείων εις ά ετησίως δαπανά χιλίας λίρας προς μόρφωσιν διδασκάλων και Παρθεναγωγών, πρώτος συνέλαβε την ιδέαν της ιδρύσεως της αδελφότητος σκοπόν εχούσης την διάδοσιν της παιδείας εις τας κατωτάτας του λαού τάξεις ¿ν Θράκη, Μακεδονία και Ασία τη Μικρά, κατανοήσας εκ του σύνεγγυς την ανάγκην εκ του ταξειδίου το οποίον επεχείρισε προ τινος χρόνου μετ' άλλων ομογενών εν τω εσωτερικώ  τού Κράτους, η Αδελφότης ιδρύθη, εργάζεται κατά το πρόγραμμα του μεγαλεπηβόλου αυτής ιδρυτού και τέταρτον ήδη έτος από της ιδρύσως Αυτής συγκαλείται φευ πέριξ του φερέτρου, ίνα δω Αυτώ τον ύστατον ασπασμόν. Ό Γεώργιος Ζαρίφης, φίλοι συμπολίται, διήνυσε βίον παραδειγματικόν, βίον του αληθούς του Ιερού Ευαγγελίου Ισραηλίτου, εν ω υπήρχεν έμφυτος ο διακαής πόθος του ευεργετείν ετήρητε πιστότατα την εντολήν του Σωτήρος ημών «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν». Και τωόντι ήγάπησε τον πλησίον ως σεαυτόν, αδιακρίτως έθνους και θρησκεύματος, ευδαιμονών δε δια των ευλογιών του Υψίστου εις τας εμπορικάς αυτού επιχειρήσεις δεν έκρυψε το τάλαντον, δεν εθησαύρισεν ως ατυχώς συμβαίνει τισί των πλουσίων εν τη κοινωνία, δεν εθησαύρισε δι' εαυτόν και τον εαυτοΰ οΐκον, αλλ' εθησαύρισε δια τον πτωχόν, ανεκούφιζε την ένδειαν παντός χρείαν έχοντος. εθησαύριζε και εδαπάνα αφειδώς υπέρ του δημοσίου, ευηργέτει τους πάντας, το δε όνομα των υπ' αυτού ευεργετηθέντων είναι λεγεώνες, ο βίος αυτού υπήρξε διηνεκής ευεργεσία εις τον πλησίον του, δι' ό και η μνήμη Γεωργίου Ζαρίφη τού Ευεργέτου, έσται ανεξάλειπτος παρ' ημίν. Αλλ' οι λόγοι, φίλοι συμπολϊται, εισί πάντες περιττοί όταν στρέφων πέριξ θεωρώ το άπειρον πλήθος το οποίον έδραμεν εκ των άκρων της πρωτευούσης ταύτης ίνα εκδηλώση οίαν υπέστη απώλειαν, όταν βλέπω τον περιεστώτα λαόν παντός γένους και πάσης τάξεως. τους λειτουργούς της Εκκλησίας, τους αντιπρσσώπους πολλών σωματείων ά δαψιλώς ευηγέρτει και τέλος το πλήθος των αθώων ανηλίκων παίδων, καρτερούντας η ασθενής μου φωνή αδυνατεί να παραστήση, την αλήθειαν των λόγων μου προσεπιμαρτυρούσι και η λαμπρά στρατιωτική πομπή και παράταξις, δι' ης η Α. Α. Μ. ο φιλόλαος ημών Άναξ ηυδόκησε νά τιμήση την εκφοράν Γεωργίου Ζαρίφη του Ευεργέτου και το αυτοκρατορικόν παράσημον του Μετζιτιέ του πρώτου βαθμού δι' ου προ πολλού τον ετίμησε, ωσαύτως και η Α.Μ. ο βασιλεύς των Ελλήνων Γεώργιος ο Α' εκτιμών τας πράξεις του μεγάλου πολίτου και υπηκόου Αυτής, ετίμησε ζώντα δια του βαθμού των Μεγάλων Ταξιαρχών, του κοσμήσαντος στήθη Ηρώων και Μεγάλων Πολιτών καταδαπανησάντων τα πλούτη των υπέρ της του έθνους αποκαταστάσεως.

Η Αδελφότης, φίλοι συμπολίται, καίριον φέρουσι το τραύμα εκ της ανεπανορθώτου απωλείας του ανδρός, τον ύστατον προσφέρουσα ασπασμόν τω σεβαστώ αυτής ιδρυτή και προέδρω δέεται του Υψίστου ίνα παραμηθήση την σεβαστήν χήραν Γεωργίου Ζαρίφη του ευεργέτου και την λοιπήν αξιότιμον αυτού οικογένειαν, δέεται του Υψίστου ίνα αναστήση μιμητάς αυτού εν τω νέω Ισραήλ.

Αιωνία σου η μνήμη, Γεώργιε Ζαρίφη, ευεργέτα εκ γ'. Γαίαν έχεις ελαφράν.



Γεώργιε Ζαρίφη, λαοφιλέστατε άνερ, πολύσεπτε πρόεδρε!

Εν ονόματι του Θρακικού Συλλόγου, ον εν τω καλλιγόνω αγρώ της ευρείας φιλοπατρίας σου ιδίαις χερσί και έσπειρες και καρποφόρον κατέστησας, εν ονόματι των εκπαιδευτηρίων, άτινα κοσμεί το πεφιλημένον όνομά σου, των Ζαριφείεων Διδασκαλείων, άτινα ο προς την πάτριον παιδείαν άμετρος ζήλος σου ήγειρεν ως μνημείον αληθούς εθνικής προόδου, ανετέθη εμοί τω από τριακονταετίας περίπου εξοικειοθέντι να σε βλέπω όλον ζωήν, όλον διάνοιαν, όλον καρδίαν και πνεύμα,  παρά τω τάφω σου τω νεκρικώ μα προσφωνήσω κατά την οριστικήν και αιωνίαν αφ' όλων ημών αποχώρησίν σου, μεγίστην, την διακεστάτην και ανεξάλειπτον ευγνωμοσύνην των μελών του Συλλόγου τούτου, καθηγητών και διδασκάλων, οίτινες δια της ωθήσεώς σου διέδιδον και διαδίδουσι τα γράμματα και την εθνικήν ανατροφήν  και των απειραρίθμων μαθητών, οίτινες εκ της αφθόνου πηγής σου ήντλουν και αντλούσι το διαυγέττατον της διανοίας και μορφώσεώς των ύδωρ.

Μας παραιτείς λοιπόν, πολύκλαυστε πολίτα δια παντός και εν τω στενώ τούτω χώρω εγκλειόμενος αποσβαίνεις τόσας αρετάς, διακόπτεις τοσαύτην ζωτικότητα, παγεράν καθιστάς τοσαύτην ένθερμον καρδίαν, ειθισμένην να πάλλη εν μεγαλουργίαις, και παραλύεις εγκέφαλον ούτω ισχυρόν και πολύνοα, τοσούτον ευρύν και γεννητικόν.

Αι στιγμαί αύται όσον και αν ώσι συνεχείς και αναπόφευκτοι, όσον και αν η θεία της θρησκείας φωνή προσπαθή να γλυκάνη αυτάς, η δε φιλοσοφία ψυχαγωγή δια των μεγάλων αυτής αξιωμάτων, ουδόλως παύουσι να ώσιν αποφράδες και τρομεραί τοις επιζώσιν ημίν, τοις στερηθείσι  και ως ατόμοις και ως συγγενέσι και ως πολίταις και ως έθνει μελών αυτού εξόχως διαπρεπών, συγγενών και φίλων πλέον ή προσφιλών κτησαμένων δια των μεγάλων πλεονεκτημάτων τοιαύτην θέσιν, ώστε το εκ της αφανείας των κενόν παρίσταται ουχί επαισθητόν αλλά δυσαναπλήρωτον.

Ναι, παμφίλτατε, πάσι τοις γνωρίσασί σε, ναι, σεβαστέ και επαινετέ, παρά πάντων των διαπυνθανομένων των απείρων αγαθοεργιών σου, την αψευδή φήμην, τα εκ της πεπρωμένης αποδημίας σου ανοιγόμενο χάσμα εστί μέγιστον, καιρίως  τραυματίζον την όλην εθνικήν καρδίαν, ουσιωδώς δε πλήττον και την ανθρωπότητα αυτήν, διότι εν τη υψηλόφρονι διανοία σου, προκειμένου να πράττης το αγαθόν, απεμάκρυνες πάντοτε πάσαν ιδέαν αποκλειστικότητος, και εν τη αληθή ερμηνεία των αρχών της πατρίου θρησκείας σου δεν διέκρινες προς το ευποιείν, ούτε φυλάς, ούτε θρησκείας, ούτε ιδίους ούτε αλλοτρίους. Δεν ηρώτας, τις είναι ο πολύτλητος και αναξιοπαθών πλησίον σου, ίνα τείνης την αρωγόν σου χείρα, ήρκει να ήτο έρμαιον της δυστυχίας ή πενίας. Και αδιαφορών περί των άλλων ιδιοτήτων του εσφόγγιζες τα πικρά δάκρυά του, δεν ηρώτας τίνι έθνει ή πατρίδι ανήκεν ο άπορος και φιλομαθής νεανίας, αλλ' εν τη στερήσει τη ολική αυτού διακρίνων μίαν ικανότητα δυναμένην να αναφανή, δι' επιμεμελημένης εκπαιδεύσεως εχειραγώγεις την διανοητικήν μόρφωσίν του. Και κατέστης ούτω δια μακράς σειράς εκτάκτων βοηθειών, χορηγιών, προστασιών και υποστηρίξεων ο πυρήν παντός αγαθού και εν τη κοινωνία μας και μακράν αυτής, παντού, όθεν εξεζητείτο η πάντοτε πρόθυμη και ουδέποτε αποκάμνουσα αντίληψίς σου. Και εγένετο ούτω το περιπόθητον και αξιαγάπητον πρόσωπον, ίνδαλμα φίλτρου και σεβασμού παντός, όστις σε επλησίασε πρόσωπον γενικωτάτης τιμής, αγηράτου και πανδήμου αγάπης, σέμνωμα της Εκκλησίας σου και της πατρίδος σου. Και ενώ σε τιμά η ανθρωπότης, εις ης την γνώσιν περιήλθον τα γενικά έργα σου, η πατρίς ιδίως και η πόλις αύτη εξαιρέτως χύνουσι αθρόα και άδολα και αυθόρμητα δάκρυα επί τη στερήσει σου, ήτις είναι πράγματι εθνική απώλεια. Παντού ένθα απεκάλυπτες την εθνικήν ανάγκην, πρώτος έδραμες προς εξυπηρέτησιν αυτής και του παραδείγματός σου είλκυες τους μιμητάς, παντού ένθα συμφέρον εθνικόν διέκρινες εν αμηχανία διατελούν, ρυθμίσεως και υποστηρίξεως δεόμενον πρώτος και την διάνοιάν σου εις ενέργειαν έθετες, και τας σχέσεις και την επιρροήν σου και το θυλάκιόν σου διέθετες, όση σοι δύναμις και υπέρ δύναμιν ουχί σπανίως.

Ήσο το κέντρον πάσης ιδέας και πάσης ενεργείας τεινούσης προς το αγαθόν και προς το πρέπον. Η πενία και η δυστυχία, η παιδεία και τα γράμματα, ήσαν τα σύμβολα του βίου σου, ετέρπεσο ανακουφίζων πολυπενθείς και δυστυχείς, πολύφροντις αλλ' αείποτε θυμήρης ηγάλλεσο υποστηρίζων την εκπαίδευσιν, και τοσούτον εμόχθεις δια ταύτα πάντα, ώστε ηδύνατό τις να σε εκλάβη ως μη έχοντα άλλην εν τω κόσμω τούτω αποστολήν ή το τρέχειν δια πάσχοντας και ταλαιπωρουμένους, ή το σκέπτεσθαι και βοηθείν σχολεία και μαθητάς. Και έπραττες πάντα ταύτα ουχί επί το φαίνεσθαι αλλ' επί το πράττειν, διότι αι άγνωστοι, αι μυστικαί αγαθοεργίαι σου και συνδρομαί σου συναγωνίζονται προς τας φανεράς υπερνικώσαι μάλιστα αυτές.

Τούτου ένεκα γοεροί ακούονται οι κλαυθμοί ολοκλήρου λαού επί τω θανάτω σου, αι ορφαναί οικογένειαι ας ολβίους γνωρίσας είδες εν τη δυστυχία περιπεσούσας και ανέστειλες τοσάκις αυτήν, οποίους στεναγμούς αφίνουσι μαθούσαι το τέρμα ζωής ούτω καλοκάρδου και φιλανθρώπου οι τοσούτοι νέοι ους εξεπαίδευσες από τοσούτων ετών, αφειδώς ποσότητας μεγίστας καταναλώσας υπέρ αυτών και ους αποκατέστησας αποστόλους των αρετών σου, οι εν Αθήναις και τη Εσπερία τας επιστήμας εκμανθάνοντας, οι υπότροφοί σου εν Φιλιππουπόλει, εν ταις σχολαίς,  εν τω Αυτοκρατορικώ Λυκείω, εν τοις ιδιωτικοίς εκπαιδευτηρίοις, εν τη Ιερατική Σχολή, εν τη Παλλάδι, και εν πλείστοις άλλοις ιδρύμασιν, οίους θρήνους αναπέμπουσιν εκ της ευγνώμονος αυτών καρδίας, ης την διάπλασιν σοι οφείλουσι! Τα τοσαύτα εθνικά ιδρύματα από του ανωτάτου της Εκκλησίας κέντρου μέχρι του μικροτέρου εν τοις αποκέντροις και ελαχίστοις σημείοις, ων πολλά τη ενεργεία σου ηγέρθησαν, άλλα κινδυνεύοντα εστηλώθησαν, τα πάντα δε υπεστηρίχθησαν, οίαν λύπην ακατάβλητον αισθανθήσονται επί τω ακούσματι ότι ο προσφιλής αυτών ιδρυτής ή ο μέγιστος αυτών προστάτης εξεμέτρησεν εν τη ουρανία ευδοκία το ζην εξ ου ταύτα ηρύοντο και ζωήν και ισχύν.

Εξαιρέτως δε ίνα επανέλθω εις επιτέλεσιν του όπερ μοι ανετέθη καθήκοντος, ο Θρακικός Σύλλογος όστις εν τω ευδαίμονι οίκω σου, υπό την αιγίδα σου την νοητικήν και την αρωγήν σου την υλικήν έλαβε μορφήν και ύπαρξιν, ο τοσαύτας σχολάς εγκαθιδρύσας τη οδηγία και θελήσει και προστασία σου προς την διανοητικήν διάπλασιν της χώρας ήτις καυχάται επί τη γενέσει σου, της Θράκης ταύτης εν η διαρκώς έζησες, και δια την αυθυπαρξίαν της οποίας τοσούτον εμόχθησες, ο κατ' εντολήν σου διευθύνων τα εν Φιλιππουπόλει διδασκαλεία, άτινα ως τηλαυγής φάρος συντελούσιν εις την διαφώτισιν των εθνικών αναγκών δια της διαπλάσεως αξίων εργατών της εθνικής παιδείας και της διαδόσεως της ωραίας ημών γλώσσης και των μετ' αυτής συνδεομένων μεγάλων αρχών της ελληνικής φιλολογίας και φιλοσοφίας, τα διδασκαλεία ταύτα, άτινα προς ευγνωμοσύνην εστολίσθησαν, σου άκοντος, δις του γλυκαφώνου ονόματός σου, ο Θρακικός Σύλλογος κλαίει και κλαίει εξ εγκάτων αυτού επί τη απωλεία του ιδρυτού του, του προέδρου του, του χορηγού του, ου τα μεγάλα αισθήματα βλέπει σήμερον ανεπιστρεπτεί πετώντα εις ουρανούς, την δε ζωοποιόν του ύπαρξιν σβεννυομένην εν τω χώματι τούτω της αιωνίου κατοικίας.

Αλλά εκεί ένθα η αγγελική ψυχή σου περιπατεί άνωθεν ημών, εκεί επάνω όθεν μας παρατηρεί ο Ύψιστος, παρ' ω έχει θέσιν αύτη διότι αι εν τη γη ευαγγελικαί πράξεις σου βεβαίως παρέχουσιν αυτή το άθλον τούτο, ικέτευσον Αυτόν ίνα, εις την αρίστην του μακρού βίου σου σύντροφον, την συμμέτοχον των βουλήσεών σου, των αρετών σου και της ευδαιμονίας σου, των δυσχερειών και περιπετειών σου, την τύπον αληθή ούσαν χριστιανής και ελληνίδος συζύγου και μητρός, εις τα ορφανισθέντα τέκνα σου, οις παραιτείς ανά παν αυτών βήμα και μίαν συνάντησιν πατρικής αγαθοεργίας, φιλανθρωπίας και αληθούς δόξης και άτινα πολικόν του βίου των έξουσι βεβαίως τα έργα σου, τα αισθήματά σου, της σπανίας καρδίας σου τας ορμάς, χαρίση διάρξειαν βίου και επιψαλιδεύση της ευνοίας του τα δώρα προς διαρκή απομίμησιν των πράξεών σου, προς διατήρησιν και εις απογόνους μεταβίβασιν της ευκλείας του ονόματός σου, όπερ τάσσεται από της στιγμής ταύτης εις μίαν των ανωτάτων βαθμίδων της μεγάλης των μεγάλων του έθνους ευεργετών κλίμακος, ην κατακτώσιν ουχί ο όλβος, ουχί τα περιφανή εκ καταγωγής ονόματα ή αι υψηλαί κοινωνικαί θέσεις, αλλ' αι μεγάλαι θυσίαι της διανοίας του πλούτου ή του αίματος, αι περιφανείς αγαθοεργίαι και αι εθελουσίαι προς τινα υψηλόν γενικόν ή υψηλόν σκοπόν.

Γεώργιε Ζαρίφη, τας θυσίας ταύτας ετέλεσας, τον διττόν αυτών σκοπόν υπηρέτησας. Απέθανεν εν σοι εις έκτακτος του έθνους πολίτης. Η κηδεία σου, η παρακολουθούμενη υπό πόλεως ολοκλήρου εν η εκπροσωπείται πάσα της όλης φυλής μας η διάνοια και η καρδία, σοι τω απέδειξεν. Ικέτευσον τον Ύψιστον να μας στείλη τον αντικαταστάτην σου.



Μαυροφορεί ο ουρανός, τ' αστέρια και η Γη μας!
ραγίζει, χύνει δάκρυα κ' η δύστηνη ψυχή μας!
Ζαρίφη! Σε εχτύπησε του Χάρου το δρεπάνι!
και η καρδιά μας 'μαύρισε σαν μελανό μελάνι!
Αχ! γύρνα μιά και κύτταξε, πόσοι σ' ακολουθούνε!
και με τι ΄μμάτι θλιβερό γυρνούν και σε κυτούνε!
δάκρυα χύνουνε πικρά, πικρότατα για σένα
και σε φωνάζουν τα φτωχά τα κακομοιριασμένα!
Και πως να μη σε κλάψουνε, να μη σε λυπηθούνε!
αφ' ου ψωμί πριν έτρωγαν και τώρα θα πεινούνε!;
Όλ' η ζωή σου ήτανε κ α λ ό παντού να κάνης!
δεν έπρεπε, δεν έπρεπε, Ζαρίφη, ν' αποθάνης!
Όλοι σε κλαίγουνε πικρά, Ζαρίφη, αχ σε κλαίνε
και τ' άμοιρα τα στήθεια τους τα δάκρυα τα καίνε!
Μα το σχολειό του Γένους μας, εκείνο το σχολείο!
που τώρα βλέπει λυπηρά το σώμα σου το κρύο,
που το ΄καμες τόσα καλά όσα 'ναι τα μαλλιά σου
που το ΄κτισες  'περήφανο  με την καλή καρδιά σου,
εκείνο 'μαυροφόρεσε και μαυροφορεμένο
θα μείνη πάντα θλεβερό με 'μμάτι δακρυσμένο!
θα ΄χη για πάντα θλιβερή και μαύρη την καρδιά του!
και τα φτωχά 'που 'σπούδασες και άπορα παιδιά του!
για πάντα θα σε κλαίγουνε και δεν θα σε ξεχάσουν!
Πόσοι φτωχοί, πόσαις φτωχαίς σε κλαίγουσι θλιμμένα!
πόσα φτωχά  και ορφανά θα μένουν πεινασμένα!
Εχάσαν τον προστάτη τους, την μόνη τους ελπίδα!
Πόσα γυμνά να τρέχουσι κατόπι σου τα είδα
ωσάν να σε ζητούσανε βοήθεια ακόμα
με δάκρυα 'στα 'μμάτια τους, με θλίψι εις το στόμα!
Ο κόσμος όλος σε θρηνεί, Ανατολή και Δύσι,
κι η Γη μας από δάκρυα πικρά θε να γεμίση!
Πόσα χωριά εις την στεριά βρύσαις νερό θα γείνουν
από τα μαύρα δάκρυα που όλα μαζή χύνουν!
Μα 'πέθανες Γεώργιε Ζαρίφη! πας, μας φεύγεις!
να μας αφήσης, αγαθά, μη στρέγης, αχ! μη στρέγης!
Αχ κύτταξέ μας, κύτταξε, σε κλαίμε σαν παιδιά σου
αχ! πως βαστά η αγαθή, αγγελική καρδιά σου
να μας αφήση μοναχούς; Αχ! σήκω, ζήσε πάλι
να σε ιδούμε ζωντανό με μια χαρά μεγάλη!!!
Μα συ δεν βγάζεις μια 'μιλιά, αιώνια κοιμάσαι!
Αχ! μη ξεχνάς τουλάχιστον, πάλι να μας θυμάσαι!
Εμείς σε κάθε λέξι μας Ζαρίφης θε να λέμε!
θα σε θυμούμεθ', άγγελε της Γης, και θε να κλαίμε!
Τώρα που φεύγεις 'στα ψηλά, χωρίς εμείς να θέμε!!!
Μ' όλη τη μαύρη μας καρδιά όλοι μαζή σε λέμε!
και μέσα 'στον Παράδεισο να ζήση η ψυχή σου!»


Τους λόγους των κυρίων Ι. Δ. Αριστοκλέους και Οσκάρ Ισκενδέρ, τα ψηφίσματα των σχολών και των Συλλόγων, επιγράμματα και λοιπά σχετικά, θέλομεν δημοσιεύσει αύριον ελλείψει χώρου σήμερον.

Κατά την κηδείαν του νεκρού του Γεωργίου Ζαρίφη διενεμήθησαν εν τω νεκροταφείω εις πτωχούς 100 λίραι, καθά πληροφορούμεθα, και έτερα ελέη διανεμηθήσονται μεταγενεστέρως εις αίδιον μνημόσυνον του αοιδίμου ανδρός.



Θα ακολουθήσει το άρθρο με τα κείμενα της 2ης σελίδας του επόμενου φύλλου 4484 του ΝΕΟΛΟΓΟΥ της Παρασκευής 30.3/11.4.1883

Πρόκειται για εξαιρετική ανταπόκριση από την κηδεία του Γεωργίου Ζαρίφη. Μεγαλοπρεπέστατη. Με παρουσία όσων τον γνώρισαν, τον εκτίμησαν, ευεργετήθηκαν και όσων έκριναν πως πρέπει να τιμήσουν και να αποχαιρετήσουν με την παρουσία τους τον μεγάλο εθνικό ευεργέτη που τόσα προσέφερε. Για μας τους Τριγλιανούς έιναι η αιτία που μαθανε γράμματα στο Παρθεναγωγείο της Τρίγλιας οι γιαγιάδες μας και επηρρέασαν ήδη την εκπαίδευση των νεότερων Τριγλιανών. Όσα και να γράψει κάποιος είναι λίγα μπροστά στο ανάστημα και την προσφορά του μεγάλου ανδρός.
Σκέπτομαι πως στις γενιές μας δεν γνωρίσαμε ευεργέτες με τόσο σημαντική κοινωνική προσφορά. Αυτοί ζήσανε στις προηγούμενες γενιές. Ήτανε φιλάνθρωποι, ήτανε πατριώτες, ήτανε άνθρωποι που ενδιαφέρονταν για το μελλον της πατρίδας τους. Μακάρι το πνεύμα τους να επιζούσε μέχρι σήμερα, θα ήταν μια ελπίδα για το μέλλον.

Στο άρθρο αυτό περιλαμβάνονται τα κείμενα της 2ης σελίδας του φύλλου 4483 της Πέμπτης 29.3/10.4.1884, στις 7 στήλες της οποίας καταχωρήθηκαν άρθρα και ρεπορτάζ από το σημαντικό γεγονός του θανάτου και της κηδείας του Γεωργίου Ζαρίφη και συγκεκριμένα τα "προ της κηδείας", τα "εν οίκω", "τα στέφανα", "η κηδεία", "εν τη Εκκλησία", "εν τω νεκροταφείω", τα "συλλυπητήρια τηλεγραφήματα". Στην 7η στήλη καταχωρήθηκε και το πρώτο τμήμα του "επικήδειου λόγου του Γ. Παλαμά", εκπροσώπου της Μεγάλης του Γένους Σχολής, αλλά, για λόγους ενιαίας παρουσίασής του, θα περιληφθεί στο επόμενο άρθρο της 3ης σελίδας του ίδιου φύλλου.






Και λοιπόν προεπέμφθη το γηερόν σκήνος του μεγάλου φιλανθρώπου εις την υστάτην αυτού κατοικίαν υπό συμπάσης της ημετέρας πόλεως. Προεπέμφθη υπό των πεινώντων, οις έδωκε φαγείν, υπό των διψόντων, οις έδωκε πιείν, υπό των ξένων, ους συνήγαγεν, υπό των ασθενών, ους επεσκέψατο, υπό των εν τη φυλακή οις προσήλθεν επίκουρος, υπό των τρωθέντων τας καρδίας, ων επέδησε τα χαίνοντα τραύματα, υπό των χηρών και ορφανών, οις περέσχεν εαυτόν πρόθυμον προστάτην και δεύτερον πατέρα, υπό των μαθητών των σχολείων πάντων, άπερ οφείλουσι μικρόν ή μέγα της υπάρξεως αυτών ταις γενναίαις αυτού χορηγίαις, προεπέμφθη υπό της ποτνίας αυτού αλόχου, υπό των πατροζώντων και ευγενών τέκνων, υπό του αξίου γαμβρού αυτού και υπό πάντων των συγγενών, ων το σιγηλόν και στυγνόν επί τηλικαύτη απωλεία άλγος μόλις ίαινε μικρόν η εκδήλωσις, του γενικού πένθους. Προεπέμφθη υπό της Εκκλησίας από των ανωτάτων αυτής λειτουργών μέχρι των πενήτων ιερέων, αναλογιζομένης την φοβεράν απώλειαν ην υπέστη, και υπό των άλλων θρησκευμάτων συναδελφουμένων τω ημετέρω εν τη μεγάλη και γενική θρησκεία της προς την ευποιίαν ευγνωμοσύνης, προεπέμφθη υπό των ομοτίμων αυτώ την κοινωνικήν τάξιν, εν οις διεκρίνετο ο ομήλιξ και εφάμιλλος Ζαννής Στεφάνοβικ μερμηρίζων ίσως κατά φρένας και κατά θυμόν ότι χωλήν και ετερόζυγα εν τη κοινωνία ημών την ευποιίαν κετέλιπεν αποιχόμενος ο Γεώργιος Ζαρίφης, προεπέμφθη υπό πάσης της αριστοκρατίας του πλούτου, εις ην ζων τε και θανών εδίδου το μέγα δίδαγμα ποία η δέουσα του χρυσού χρήσις και πως η ανθρωπότης αμοίβει αυτήν, προεπέμφθη υπό του επισήμου κόσμου κλίνοντος γόνυ προ του απλού ιδιώτου, ον η ευγνωμονούσα ανθρωπότης εφάμιλλον καθίστη βασιλέων, προεπέμφθη υπό του έθνους αυτού πικρόν μεν καταλείβοντος επί τη απωλεία δάκρυ αλλά και σεμνυνομένου ότι οίδε γεννάν ουχί απογόνους αλλά γενάρχας ευγενείας εγκολάπτοντας ανεξιτήλως το όνομα αυτών εν τη αιωνία μνήμη της ευγνωμονούσης ανθρωπότητος και υπό των λοιπών εθνών ζηλούντων και μακαριζόντων το ημέτερον έθνος επί τη γεννήσει τοιούτων υιών.

Πάσα περιγραφή κηδείας νεκρού, εις ην συρρέει αυθόρμητος η ανθρωπότης ευγνωμονούσα, ψυχρά όλως και άχρους αποβαίνει. Κατά κηδείας τοιαύτας επίσημον πρόγραμμα ούτε να καταρτισθή, ούτε να τηρηθή  υπάρχει δυνατόν, το πρόγραμμα σχηματίζουσιν αι υπερεκχειλίζουσαι εξ ευγνωμοσύνης καρδίαι, και η ανθρωπότης συναδελφούται, εκλείπει πάσα διάκρισις τάξεων, πλούσιοι και πένητες συνωστίζονται φιλοτιμούμενοι τις να προσεγγίση πλειότερον προς το άρμα το φέρον τον μέγα αντιπρόσωπον της μεγίστης ανθρωπίνης αρετής, της ευποιίας, και το επίμικτον άτακτον και παλιρροθούν πελώριον ανθρώπινον κύμα αποτελεί την καταπληκτικήν και επιβλητικήν πομπήν. Τοιαύτη εν ολίγαις λέξεσιν εγένετο η κηδεία, ης ασθενή περιγραφήν κατωτέρω δίδομεν.

Και ούτω κηδευθείς θάπτεται σήμερον υπό της ευγενούς αυτού οικογενείας ο μέγας φιλάνθρωπος επί του τάφου του οποίου μια μόνη, καθ' ημάς, αρμοδία υπάρχει επιγραφή





Οι κώδωνες των εκκλησιών έκρουον από της πρωίας πενθίμως. Το λυπηρόν γεγονός του όρθρου της 27 μαρτίου, διαδοθέν από στόματος εις στόμα, μεταπηδήσαν από μεγάρων εις καλύβας, δημοσιευθέν, σχολιασθέν, συζητηθέν, συνήγεν ήδη, πρωίας έτι ούσης, τας πρώτας μονάδας του παρά τον νεκροκράββατον του Γεωργίου Ζαρίφη νοερώς αγρυπνήσαντος λαού της Κωνσταντινουπόλεως. Προ του γνωστού εκείνου μεγάρου της ευποιίας, σιωπηλοί, δακρύοντες, άναυδοι, ίσταντο οι απολέσαντες τον προστάτην και το μόνον αυτών καταφύγιον και επί των μορφών όλων τούτων βαρείαν η απόγνωσις έθηκε την σγραγίδα αυτής. Οι δε το πρώτον ολίγοι ούτοι από στιγμής εις στιγμήν επολλαπλασιάζοντο, επληθύνοντο, δυσχεραίνοντες την συγκοινωνίαν της οδού, διότι η Κωνμσταντινούπολις σύμπασα δεν επρόκειτο να εργασθή την ημέραν της χθες, αλλ' επρόκειτο να κηδεύση το αγλάϊσμα  των οχθών του Βοσπόρου. Από των ακροτάτων σημείων της αχανούς πόλεως έσπευδον σωρηδόν ίνα το ύστατον ατενίσωσι προς την γλυκείαν εκείνην μορφήν, την επί πολλάς δεκαετηρίδας διοχετεύσασαν εις απέλπιδας την ελπίδα, ίνα στεφανώσωσι την μεγαλόνουν εκείνην κεφαλήν του αγνού και ενθέου πατριώτου, του εγείραντος φωτοβόλα ταις Μούσαις ιδρύματα και εν τοις επικαίροις της Ιλλυρικής χερσονήσου σημείοις ακατάβλητα προπύργια κατά μυριάδων προσηλυτιστών, ίνα τέλος ασπασθώσι την σεβασμίαν και μεγαλόδωρον χείρα, ης αι πράξεις ανεγράφησαν μεν εν ταις στήλαις των εφημερίδων αι περισσότεραι όμως, αι και άγνωστοι, ενεχαράχθησαν δι΄ανεξιτήλων εν ταις ευγνωμονούσαις καρδίαις των αναξιοπαθησάντων και πτωχών κατοίκων οίκων τε και καλυβών. Ήρχοντο να καταθέσωσι διαδήματα εκ δακρύων και στεφάνους εξ ανθέων παρά τους πόδας εκείνου, του χαράξαντος καθ' άπασαν την του βίου σταδιοδρομίαν ανθηράν και μυροβόλον γραμμήν ευεργεσιών, του και εν αμμωδεστάταις ερήμοις εργασαμένου βάσεις, εν αις αι Μούσαι ανεπαύθησαν.

Και το υπό τοιούτων αισθημάτων κατεχόμενον ρεύμα του λαού, πλημμυρούν τας προς την οικίαν του τεθνεώτος οδούς, διέκοψε κατά την ενδεκάτην π.μ. ώραν την τροχιοδρομικήν συγκοινωνίαν και μόλις μετά κόπου επέτρεπεν εις τας αμάξας των εγκριτοτέρων να προσεγγίζωσι την θύραν, ήτις εφερε προς τον σεβαστόν νεκρόν.




Ως αι καρδίαι πάντων εν τη πληξάση την κοινωνίαν ημών μεγάλη συμφορά, ούτω και άπαντα τα εν τω οίκω εισί μέλανα και πένθιμα. Δάπεδον, οροφή, τοίχοι, έπιπλα, άπαντα τέλος καλύπτονται υπό μέλανος υφάσματος, μελαγχολικού και σκιερού καθισταμένου του άλλοτε τόσον χαρωπού και γελόεντος οίκου. Εν μέσω της επί της οδού αιθούσης στηρίζεται επί οκρίβαντος το εκ μέλανος ολοσηρικού αργυροποίκιλτον φέρετρον, εν ω κείται ο γεραρός νεκρός. Ιλαρός και υπομειδιών, ωσεί αγαλλόμενος επί τη κατά τον βίον αυτού εκπληρώσει της υψίστης αρετής, ύπερθεν τούτου γάστραι μετ' αναδενδράδων πλατυφύλλων θωπεύουσι δια των ακρεμόνων την κεφαλήν αυτού. Από του φερέτρου μέχρι του δαπέδου, δια των εκατέρωθεν στοιβαζομένων στεφάνων, αποτελούντων κλίτη ανθέων. Πέριξ, επί εδρών κεκαλυμμένων ομοίως εκ μέλανος υφάσματος, θρηνούσιν ακέοντες η πολυσέβαστος σύμβιος μετά των εριτίμων αυτής τέκνων, συγγενών και φίλων. Δια των σχισμάδων των μέχρι κάτω εξικνουμένων παραπετασμάτων διεισδύει το αβληχρόν φως της ανηλίου ημέρας, ενώ αι νεκρικαί λαμπάδες, αντανακλώσι επί του νεκρού, επί των ωχρών των παρισταμένων μορφών, επί των μελάνων επικαλυμμάτων, επί των πολυχρώμων ταινιών και ανθέων - ων αι απόπνοιαι αρωματώδεις - εξαίρουσι το μεγαλοπρεπές και επιβάλλον της διασκευής, τα δε γόνατα συγκάμπτονται και τα χείλη φέρονται αυτομάτως επί της σεβαστής δεξιάς του μεγαλωνύμου νεκρού. Άπασαν την πένθιμον ταύτην άποψιν εφωτογράφησεν ο εκ των φωτογράφων της ημετέρας πόλεως κ. Σεβάχ. (σ.μ, σε σημείωμα του μεταγενέστερου φύλλου 4483 της εφημερίδας διορθώθηκε το όνομα σε Αβδουλάχ).




Εν τοις ανθοπωλείοις δεν υπήρχον πλέον άνθη, και όμως έτι εζητούντο στέφανοι. Εκπαιδευτήρια και Σύλλογοι, πρεσβείαι και τράπεζαι, πληθύς διακεκριμένων προσώπων, άπασα τέλος η κοινωνία ημών, εκτός των άλλων επεθύμει και δια καταθέσεως στεφάνων να διατρανώσηται το μέγα πένθος, την μεγίστην συγκίνησιν, ην ησθάνθη επί τω θανάτω του εξόχου πολίτου. Εκτός του γενικής ευγνωμοσύνης τίτλου, υπήρχον και ειδικώτεροι, ένεκα των οποίων σωματεία και κοινότητες και τράπεζαι ώφειλαν να τιμήσωσιν ιδιαιτέρως τον είτε πρόεδρον, είτε επίτιμον μέλος, είτε ιδρυτήν, είτε μέτοχον, είτε προστάτην διατελέσαντα νεκρόν. Και ούτως από πρωίας μέχρι της ορισθείσης δια την έναρξιν της κηδείας ώρας  κατέφθανον μετ' αντιπροσωπειών προσφωνούντων το ύστατον χαίρε εις τον διαπρεπή πατριώτην.

Κατέθηκαν δε στεφάνους

Η εν Παρισίοις διαμένουσα θυγάτηρ του μακαρίτου κυρία Θηρεσία Α. Βλαστού εξ στεφάνους. - Η οικογένεια Πίστη «τω μεγάλω αυτής ευεργέτη». - Η οικογένεια Σημηριώτη. - Ο κ. Ευστ. Ευγενίδης στέφανον και η σύζυγος αυτού σταυρόν εξ αμαράντου. - Η κ. Αριάδνη Ιω, Σεβαστοπούλου. - Η οικογένια Ρουκάνη. -  Η οικογένεια Βερνουδάκη. - Η μαρκησία δε Νοάϊλ σύζυγος 5του πρεσβευτού της Γαλλίας. - Ο κ. Σολομών Φερνανδέζ. - Ο κ. και η κ. Ν. Μπλέσσα. - Η κ. Λοξάνδρα Αμβρ. Μαυροκορδάτου δύο. -  Ο κ. Κωνστ. Νικολόπουλος, Ο κ. και η κ. Ανδρέου Συγγρού εξ Αθηνών. - Η κ. Πολύμνια Π. Καμάρα εξ Αθηνών.

Ο κ. και η κ. Γεωργίου Κορωνιού εκ Παρισίων. - Ο κ. και η κ. Μιχαήλ Ζαρίφη εκ Λονδίνου.--  Ο κ. και η κ.Καλλιάδου εξ Αθηνών. - Η οικογένεια Γεωργίου Νικολοπούλου. - Ο κ. και η κ. Στεφάνου Ζαφειροπούλου. - Ο κ. και η κ. Γεωργ. Δ. Ζαφειροπούλου. Ο κ. και η κ. Ιωάννου Σισμάνογλου. - Ο κ. και η κ. Μενελάου Ι. Νεγρεπόντη εξ Αθηνών. - Ο κ. Δημοσθένης Ευγενίδης εξ ονόματος της Οθωμανικής εταιρίας συναλλαγών και αξιών. - Ο κ. Πάνος Μ. Κουρτζής. - Ο κ. Α. Παντζίρης. - Η οικογένεια Σγούτα εκ Παρισίων. - Ο κ. Αλέξανδρος Καραθεοδωρή πασάς. - Ο κ. Ι. Φωτιάδη πασάς. - Ο κ. Αντώνιος Ψυχάρης. - Ο μητροπ. Φιλιππουπόλεως κ. Γρηγόριος. - Ο μητροπ. Αδριανουπόλεως κ. Νεόφυτος. - Η τράπεζα Κωνστ/πόλεως. - Η Γενική εταιρία του οθωμ. Κράτους. - Η εταιρία των Τροχιοδρόμων. - Το χρηματηστήριον Αθηνών. - Το εν Αθήναις υποκατάστημα της Τραπέζης Κωνστ/πόλεως.

Ο Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος της Κ/πόλεως δια του προέδρου αυτού κ. Κ. Καλλιάδου προσφωνήσαντος τάδε:

Ο πατήρ των εν τη Ανατολή Συλλόγων και Αδελφοτήτων προσφέρει Σοι, τω πατρί των μαθητευομένων και της παιδείας προστάτη, τον στέφανον τούτον ως φόρον ελάχιστον εγκαρδίου ευγνωμοσύνης ανθ' ων έπραξεν επί της γης αγαθών η μακαρία Σου ψυχή. Και μακρός μεν θεία ευδοκία υπήρξεν ο βίος Σου, αλλ' αναλογιζόμενός τις, την των πεπραγμένων Σοι λεγεώνα απορεί και εξίσταται  πως ηδυνήθης εν τω χρονικώ τούτω διαστήματι τοσαύτα επιτελέσαι έργα, βαρυσήμαντα και εθνωφελέστατα άθλα.

Και ιδού μακαρίζει Σε πενθούν και οδυρόμενον το ημέτερον γένος, και ο Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος, βαθέως συναισθανόμενος την επελθούσαν συμφοράν, αναφωνεί Σοι δι' εμού ως ύστατον χαιρετισμόν τον θρήνον των υιών Ισραήλ: «Εάν επιλάθωμαί σου, επιλησθείη μου η δεξιά, κολληθεί η γλώσσα μου τω λάρυγγί μου, εάν μη σου μνησθώ». 

Η εν Κων/πόλει Εκπαιδ. Και Φιλανθρ. Αδελφότης δια του Ε. Ευγενίδου. - Ο Θρακικός Φιλεκπαιδ. Σύλλογος. - Τα εν Φιλιππουπόλει Ζαρίφεια Διδασκαλεία δια του προέδρου του Θρ. Συλλόγου κ. Α. Ψυχάρη. - Ο εν Αθήναις προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων Σύλλογος δια του κ. Ε. Ευγενίδου. - Η Αδελφότης Ξηροκρήνη δια του προέδρου αυτής κ. Νικολ. Ψυχάρη. - Η Εφορία των Εθνικών και Φιλανθρ. Καταστημάτων. - Η εν Πέραν Φιλόπτωχος Αδελφότης των Κυριών. - Οι καθηγηταί της Μεγάλης του Γ. Σχολής δια του διευθυντού αυτής κ. Γρηγ. Παλαμά. - Οι φοιτηταί της Μ. του Γένους Σχολής. - Το Παρθεναγωγείον της Παλλάδος.

Το Ζάππειον παρθεναγωγείον κατ' εντολήν του ιδρυτού αυτού κ. Κωνστ. Ζάππα δια του κ. Ξ. Ζωγράφου προσφωνήσαντος τάδε:

Το διοικητικόν συμβούλιον του Ζαππείου παρθεναγωγείου, αντιπροσωπεύον τον μεγάθυμον ιδρυτήν αυτού Κωνσταντίνον Ζάππαν, προς ον τηλεγραφικώς ανήγγειλε την πλήξασαν ημάς άπαντας συμφοράν επί τη απωλεία του μεγάλου ευεργέτου και πανελληνίου ανδρός, Γεωργίου Ζαρίφη, αναρτά επί του σεπτού αυτού νεκρού τον αμάραντον τούτον στέφανον, φέροντα την επιγραφήν, ην αυτός ούτος ο κ. Ζάππας τηλεγραφικώς διατύπωσε «Κωνσταντίνος Ζάππας Γεωργίω Ζαρίφη επί ενδελεχεί φιλία, απείρω σεβασμώ και διακεκριμένη τιμή».

Τούτο δ' εκτελούν μετά συντριβής καρδίας το συμβούλιον, συναισθάνεται το ανεπαρκές του σήματος τούτου προς διεκδήλωσιν της βαθυτάτης λύπης, εν η τοιαύτη τοιούτου ανδρός στέρησις εβύθισεν αυτόν τε τον κ. Ζάππαν, μεθ' ου στενή φιλία και κοινοί του καλού πόθοι συνέδεον τον μακαρίτην, ημάς τε άπαντας και σύμπαν το έθνος! Έτι δ' ανεπαρκέστερον θεωρεί τον στέφανον τούτον προς στέψιν και έπαινον των μεγάλων αρετών, όσαι εκόσμησαν τον μέγαν αυτόν ευεργέτην του έθνους και της ανθρωπότητος, τον ένθερμον προστάτην της παιδείας, τον διανύσαντα άπαντα τον βίον αυτού εις το πράττειν το καλόν και αγαθόν αδιακρίτως.

Είθε ο βίος του Γεωργίου Ζαρίφη, επί του οποίου τοσαύτα λείβονται νυν δάκρυα ευγνωμοσύνης και αγάπης, να χρησιμεύση ως παράδειγμα και άλλοις, δυναμένοις να πράττουν το αγαθόν.

Είθε αι βαρυπενθούσαι σήμερον της Ανατολής χώραι να τύχωσι της δεούσης παρηγορίας επί τη αναδείξει νέων ευεργετών επίσης μεγαθύμων, επίσης γενναίων εξ ορμεμφύτου φιλομούσων και φιλοπτώχων, οίος ην ο Γεώργιος Ζαρίφης.

Είθε αι υπ΄αυτού ιδρυθείσαι και διατηρούμεναι ή βοηθούμεναι Σχολαί, αι υποστηριζόμεναι κοινότητες, αι διατρεφόμεναι οικογένειαι και ορφανά και χήραι, αίτινες μένουσι σήμερον απωρφανισμέναι και εν απογνώσει, να τύχωσι νέους αντιλήπτορας παρεμφερείς τω προκειμένω γεραρώ νεκρώ, ου την σεπτήν μνήμην και την μειλίχιον εικόνα  αφήκεν ο θάνατος ζώσας και αθανάτους εν τη καρδία ημών τε και πασών των εν τη Ανατολή κοινοτήτων, ομοδόξων και ετεροδόξων, ομοφύλων τε και αλλοφύλλων!

Ναι, η μνήμη τοιούτων ανδρών δεν συγκατέρχεται μετ' αυτών εν τω ζόφω του τάφου, δεν εξαλείφεται εκ της αλληλουχίας των χρόνων, δεν παρέρχεται μετά της ακατασχέτου φοράς των επί των περιπετειών, αλλά μένει εν τοις ζώσιν, επισπώσα εσαεί τας ευχάς και ευλογίας των επερχομένων γενεών.

Μακάριοι οι τοιούτον βιώσαντες βίον και τοιαύτην καταλιπόντες μνήμην, οίον ο Γεώργιος Ζαρίφης.

Η επιτροπή του εν Πέραν ναού των Εισοδίων της Παναγίας. - Η επιτροπή της εν Πέραν ναού της Αγ. Τριάδος. - Η εν Χάλκη Ελλ. Εμπορική Σχολή. - Το εν Φαναρίω Ιωακείμιον Παρθεναγωγείον. - Το παρθεναγωγείον της ορθοδόξου κοινότητος του Πέραν.

Η ελληνοκαθ. Σχολή του Πέραν. - Τα εκπαιδευτήρια Ταταούλων. - Η παρά τους πρόποδας των Ταταούλων δημοτική Σχολή της Ευαγγελιστρίας. - Η κοινότης Νεοχωρίου. Η κοινότης Βαφεοχωρίου. - Το εν Προύση παρθεναγωγείον.
Ο Νεολόγος δια του διευθυντού και αρχισυντάκτου αυτού κ. Σταύρου Βουτυρά, όστις προσεφώνησε τάδε:

Τον στέφανον τούτον, ω γεραρέ νεκρέ, ο «Νεολόγος», ο τοσάκις την ευγενή σου καρδίαν και τας μυρίας εις το έθνος σου, εις την πρόοδον και εις την αναξιοπαθούσαν ανθρωπότητα ευεργεσίας σου εξυμνήσας, καθήκον απαράβατον ελογίσατο προ των ποδών σου ευλαβώς να καταθέση. Η νεκρά αύτη και ψυχρά καρδία σου μεγαθύμως υπέρ του έθνους σου, συμπαθώς υπέρ πάντων των πασχόντων πάλλουσα, ετίμησεν εν τω ανθρώπω την ανθρωπότητα, ενηυλόγησεν εν σοι και εδόξασε το έθνος, όπερ οίδε τπιούτους παράγειν υιούς. Και νυν θανών, Γεώργιε Ζαρίφη, ου παύεις και πάλιν ευεργετών, καθό διδάσκων δια των αυθορμήτων τούτων ενδείξεων ευγνωμοσύνης ολοκλήρου κόσμου ότι εν και μόνον άφθιτον παραμένει των θανόντων μνημείον εν τη καρδία της ανθρωπότητος, τουθ΄ όπερ έστησεν ο ένθεος της ευποιίας ζήλος. Τον ζήλον τούτον δια φθαρτών στέφομεν στεφάνων, αλλά τι οι στέφανοι ούτοι προς τον αμάραντον εκείνον, όστις σε αναμένει παρά των χειρών του Πλάστου, ω γενναία και ευγενής του Γεωργίου Ζαρίφη ψυχή;

Η εφημερίς Αυγή δια του διευθυντού αυτής κ. Δ. Νικολαίδου. - Η εφημερίς Ανατολή. - Το περιοδικόν Κόσμος δια του διευθυντού αυτού κ. Ι. Τανταλίδου. - Η δημοτική σχολή Ξυλοπόρτης. - Οι εμποροπλοίαρχοι Ύδρας «τω ευεργέτη της ελληνικής ναυτιλίας» δια του πλοιάρχου κ. Βρέτα. - Το εν Πέραν Λύκειον Α. Τάγη. - Τα εκπαιδευτήρια της Πριγκήπου. - Τα εκπαιδευτήρια του Μεγάλου Ρεύματος. - Η εν Μεγάλω Ρεύμα Φιλόμουσος Αδελφότης. - Η εν Φερίκιοϊ Φιλεκπ. Αδελφότης. - Το εν Πέρα Λύκειον Βασματζίδου. - Οι λαδέμποροι της Λαδοσκάλας. - Η εν Κωνσταντινουπόλει Κυζικηνή Αδελφότης. - Η κοινότης Χαλκηδόνος. - Ο γεν. πρόξενος της Ελλάδος κ. Ν. Μίχος εν ονόματι του εν Κων/πόλει Ελληνικού Προξενείου. - Ο πρεσβευτής της Ελλάδος κ. Ανδρέας Κουντουριώτης, κατά τηλεγραφικήν εντολήν της Α.Μ. του βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Α' συλληπηθείς άμα την οικογένειαν του κ. Ζαρίφη.

Και η δημογεροντία Φιλιππουπόλεως ενετείλατο να κατατεθή επί του νεκρού στέφανος φέρων την επιγραφήν «Η πόλις Φιλίππου τω Γεωργίω Ζαρίφη». Συγκινητικωτάτη δε υπήρξεν η κατάθεσις στεφάνου υπό των δύο Μουσουλμανίδων, υποτρόφων εν Παλλάδι, προσελθουσών εν δακρύοις μετά του πατρός αυτών.

Και οι επαίται δε της πόλεως ημών προσήλθον στέφανον κομίζοντες, κωλυθέντες όμως  υπό των κλητήρων της δημαρχίας εξεβίασαν την είσοδον και κατέθηκαν τον στέφανον.




Τη 2 μ.μ. ακριβώς, κατά τα προηγγελμένα, εξεκίνησεν εκ της οικίας του μεταστάντος η πένθιμος ακολουθία. Προηγείτο το κάλυμμα του φερέτρου μετά δύο του καταστήματος Γεωργίου Ζαρίφη υπαλλήλων και κλητήρων τινών του Ελληνικού προξενείου, είτα ήρχετο στοίχος χωροφυλάκων και δημαρχιακών υπαλλήλων και μετά τούτους δεκαέξ συστοιχίαι εξαπτερύγων διαφόρων της Κωνσταντινουπόλεως εκκλησιών. Είποντο αι μαθήτριαι και οι μαθηταί των διαφόρων Παρθεναγωγείων και Σχολών μετά των καθηγητών αυτών, και στεφάνων. Τα Παρθεναγωγεία Ζάππειον και Παλλάδος, το των Ταταούλων, ώνπερ αι μαθήτριαι άπασαι εξαιρετικώς εμελανειμόνουν και απετέλουν θέαν όντως συγκινητικήν και του Ιωακειμείου Παρθεναγωγείου λευχειμονούσαι πενθίμως, αι του εν Φαναρίω αγιοταφιτικού μετοχίου, οι της σχολής Ευαγγελιστρίας μαθηταί φέροντες έκαστος και μικρόν εκ δάφνης στέφανον, μετά των αρκτικών Γ.Ζ. επί της ταινίας, αι των σχολών του Γαλατά και των επιλοίπων προαστείων, των αναφερομένων ανωτέρω λεπτομερέστερον εν τη καταθέσει στεφάνων, οι μαθηταί της Ελληνοκαθολικής Σχολής, όλα τέλος τα ανώτερα και κατώτερα της πόλεως ημών εκπαιδευτήρια, μηδέ των νηπιαγωγείων εξαιρουμένων, συνώδευον εις την τελευταίαν κατοικίαν τον προστάτην και αντιλήπτορα αυτών. Και είχε το εις άκρον συγκινητικόν η συμμετοχή εις την εκδήλωσιν ταύτην του γενιού πένθους των ημετέρων εκπαιδευτηρίων και αλλοεθνών έτι, ως η των της Ισραηλιτικής κοινότητος.

Η εκκρεμότης έτι του ζητήματος των προνομίων δεν επέτρεψε θρησκευτικήν παράταξιν, οποίαν η του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία θ΄ απέδιδεν εις το σέμνωμα αυτής, εις το τιμαλφέστερον τέκνον των τελευταίων χρόνων. Τούτου ένεκα η Α.Θ. Π. Ιωακείμ ο Γ', περί την 11 π.μ. αφικόμενος εν συντριβή καρδίας κατησπάσατο τον πολυφίλητον νεκρόν και απήλθεν εις τα Πατριαρχεία. Συνεπώς, ανεπισήμως παρίσταντο και οι αρχιερείς, συνοδικοί τε και μη, ήτοι Εφέσου Αγαθάγγελος, Ηρακλείας Γρηγόριος, Νικομηδείας Φιλόθεος Βρυέννιος, πρώην Νικαίας Σωφρόνιος, Χαλκηδόνος Καλλίνικος, Θεσσαλονίκης Καλλίνικος, Αμασείας Σωφρόνιος, Ιωαννίνων Σωφρόνιος, Νεοκαισαρείας Κωνστάντιος, Βιζύης Κωνστάντιος, Βοδενών Ιερόθεος, Γρεβενών Κύριλλος, Χαλεπίου Δωρόθεος, Καρπάθου Γεράσιμος, ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Σκυθοπόλεως κ. Γεράσιμος, ο μητροπολίτης Αμίδης Διονύσιος, ο επίσκοπος Τρωάδος, εκπροσωπών τον μητροπολίτην Δέρκων, οι επίσκοποι Ειρηνουπόλεως Φώτιος, Παμφίλου Σωφρόνιος, και Σκοπέλου Παύλος, ο διεθυντής της εν Χάλκη Θεολογικής Σχολής κ. Γερμανός Γρηγοράς, άπασα η πατριαρχική υπαλληλία από του αρχιγραμματέως της Ιεράς Συνόδου μέχρι του Μ. Εκκλησιάρχου. Τούτων ένεκα περί τους εκατόν ιερείς και αρχιμανδρίται μετά των χορών, πλείστων ψαλτών πολλών εκκλησιών, υπήρξαν η μόνη δυνατή εκδήλωσις πένθους και τιμής προς τον πολυφίλητον υιόν της Εκκλησίας και του Έθνους. Μετά τούτους ήρχοντο τέσσαρες και δέκα συστοιχίαι εξαπτερύγων και μετά ταύτα η νεκροφόρος άμαξα τέθριππος μετά πενθίμων επί των ίππων επικαλυμμάτων. Η πολυτελής και κατάχρυσος αύτη νεκροφόρος άμαξα εφαίνετο υποχωρούσα υπό το βάρος των επ' αυτήν πολυτελών στεφάνων. Έκαστον των τεσσάρων ίππων κρατεί ιδιαίτερος ηνίοχος, παρ' ω και εις ανεψιός του μακαρίτου. Τας ταινίας του φερέτρου εκράτουν ο πρεσβευτής της Ελλάδος κ. Ανδρέας Κουντουριώτης,, ο γενικός πρόξενος της Ελλάδος κ. Νικόλαος Μίχος, ο Αλέξανδρος πασσάς Καραθεοδωρή, άλλοτε υπουργός των εξωτερικών της Υ. Πύλης, ο κ. Ζανής Στεφάνοβικ, ο διευθυντής της αυτοκρατορικής οθωμανικής Τραπέζης H. Fosier και ο κ. Δ. Ταμβάκος. Είτα εφέροντο τα παράσημα του μεταστάντος το των ανωτέρων ταξιαρχών της Ελλάδος, το του Μετζιδιέ α τάξεως και το της Περσίας του Λέοντος και Ηλίου κρατούμενα υπό των κ.κ. Χρυσίδου, Κ. Καλλιάδου και Ν. Ψυχάρη.

Ήρχοντο ακολούθως οι πλησιέστεροι του τεθνεώτος συγγενείς, οι συνοδικοί και ξένοι κληρικοί, εν οις ο πρωτοσύγκελος του αρμενικού πατριαρχείου μετά δύο επισκόπων ως αντιπρόσωποι της Α.Μ. του πατριάρχου των Αρμενίων κ. Ναρσή, τρεις αντιπρόσωποι του αρχιρραββίνου, ο αρχιμανδρίτης της ενταύθα ρωσσικής πρεσβείας κ. Σμάραγδος, ο πρωτοσύγκελος του πατριάρχου των Σύρων. Μεταξύ των επισήμων προσώπων διεκρίνοντο αι Α.Α.Ε.Ε. οι πρεσβευταί της Ελλάδος, Ρωσσίας, Αγγλίας, Ιταλίας, Γερμανίας, Αυστρίας, ο επιτετραμμένος της Βουλγαρίας, ο α' διερμηνεύς της αγγλικής πρεσβείας κ. Σάνδισσων  οι κ.κ. Τζεβάτ Χαν, σύμβουλος της περσικής πρεσβείας, και Μεχμέτ Χαν, γραμματεύς  μετά του προξένου και πλείστα άλλα μέλη του διπλωματικού σώματος, πάντες ούτοι και εις τον οίκον του αοιδίμου πρότερον μεταβάντες, ο αρχίατρος της Α.Α. Μεγαλειότητος του Σουλτάνου Μαυρογένης πασσάς, ο Αλή εφέντης αντιπρόσωπος της Α.Υ. της Δζεμιλέ Σουλτάνας, ο αντιπρόσωπος του υπουργού της αστυνομίας, ο διοικητής του Πέραν Αρίφ βέης, ο στρατηγός Νετζίπ πασσάς, οι κ.κ, Δεβώ, Φον Χας, διευθυνταί της Οθωμανικής Αυτοκρατορικής Τραπέζης, ο κ. Σμάιτ γενικός ελεγκτής, ο κ. Βέρκερ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Γενικής οθωμανικής Εταιρίας, ο κ. Φερνανδέζ διευθυντής της Γενικής εταιρίας, ο κ. Λαγκ, διευθυντής του Μονοπωλίου, ο μέγας Λογοθέτης Σταυράκης βέης Αριστάρχης, ο κ. Βεσχέ ως αντιπρόσωπος της εταιρίας υδάτων Κωνσταντινουπόλεως, απουσιάζοντος του κ. Βουτάν, ο γεραρός διδάσκαλος του Γένους κ. Ι. Φιλαλήθης και τέλος σύμπας ο τραπεζικός και εμπορικός κόσμος της Κωνσταντινουπόλεως και άπειρον πλήθος λαού. Παρηκολούθουν εκατόν εξήκοντα χωροφύλακες υπό ένα συνταγματάρχην, ένα χιλίαρχον και τέσσαρας εκατοντάρχους, τριάκοντα δημαρχιακοί κλητήρες της δημαρχίας του στ' τμήματος μετά εξ ανωτέρων αξιωματικών και είκοσι στρατιώται.

Η κηδεία του Γεωργίου Ζαρίφη δεν διεκρίνετο επί εξαστραπτούσαις στολαίς διπλωματών επισήμως παρισταμένων, δεν είχε το πομπώδες των κηδειών των πολιτικών ανδρών, των δια μουσικών και στρατευμάτων προπεμπομένων, δεν προηγούντο πυροβόλα ουδέ εκρότουν επί των λιθοστρώτων αι σπαθαι αξιωματικών, αλλ' ήτο το προϊόν της βαθείας του έθνους ευγνωμοσύνης, ήτο η αυθόρμητος εκδήλωσις χιλιάδων λαού προς μέγα αυτού τέκνον, όπερ παρέδωκε το όνομα τοις μεταγενεστέροις στεφανηφόρον και ευλογούμενον υπό των πολλαχώς ευεργετηθέντων, σεβαστόν δε και αείμνηστον παρ' άπαντι τω έθνει. Το κύμα εκείνον το ανθρώπινον, όπερ κατεπλημμύρησε μετά θορύβου, απειλητικόν, πολυτάραχον, μετά τινος εξηγριωμένης λύπης, με τα ίχνη της απογνώσεως εν ταις μορφαίς, το πλήθος εκείνο το άπειρον, όπερ ως χείμαρρος εξεχύνετο καθ' απάσας τας διευθύνσεις, όπερ περιεκύκλου το φέρετρον και οιονεί προσεδένετο  εν τη νεκροφόρω αμάξη, όλοι τέλος εκείνοι, οίτινες έτρεχον και ανήρχοντο επί θυρών, παραθύρων, στεγών, εξωστών και κωδωνοστασίων  ήσαν οι σέβοντες, οι αγαπώντες, οι λατρεύοντες τον Γεώργιον Ζαρίφην. Και αι υπέρ τας τέσσαρας αύται μυριάδες λαού δεν ήσαν αι μόναι. Παρηκολούθουν νοερώς την κηδείαν επαρχίαι, πόλεις, χωρία, έστελλον τας ευχάς δια του ανέμου οι εν πάση γωνία της γης Έλληνες. Δεν ήσαν μόνον οι μαθηταί των σχολείων, ους ανωτέρω απηριθμήσαμεν, αλλά πολλαί εκατοντάδες τούτων, χωρών άπω κειμένων, αδυνατούσαι να προσφέρωσι τον οφειλόμενον της ευγνωμοσύσνης φόρον δια της παρουσίας αυτών, εγονυπέτουν βεβαίως την στιγμήν εκείνην και ανέπεμπον ευχάς προς τον Ύψιστον. Και ήτο μεγαλοπρεπής η άποψις αύτη, η θέα των χιλιάδων τούτων του λαού μετά των πολυποικίλων ενδυμασιών, μετά των πολυχρώμων της κεφαλής καλυμμάτων, ήτο εξαίσιος η ενταύθα μέλαινα, εκεί ερυθρά και περαιτέρω στακτόχρους γραμμή, η βραδέως διαπερώσα την μεγάλην του Πέραν οδόν, η καταναλώσασα από της οικίας του μεταστάντος μέχρι της Αγίας Τριάδος μίαν και ημίσειαν ώραν.




Αφού ούτως διηθύνθησαν εις τον μεγαλοπρεπή και ευρύχωρον ναόν της Αγίας Τριάδος και κατετέθη εν τω μέσω το ανθοστεφές φέρετρον, ήρξατο ψάλλεσθαι, ηγουμένων των χορών του πατριαρχικού ναού, η νεκρώσιμος ακολουθία, του Μ. Πρωτοσυγκέλου κ. Ιωακείμ Ευθυβούλη, του και προεξάρχοντος της κηδείας, ισταμένου εν τω ανωτάτω βάθρω του δεσποτικού θρόνου, άτι δη του Μ. Λογοθέτου καταλαβόντος το παραθρόνιον, των δε ιερέων των διαφόρων εκκλησιών της ημετέρας πόλεως ισταμένων εν κύκλω και προς δυσμάς εστραμμένων. Εν τω σωλέα του ναού εις τα παράθρονα στασίδια ίσταντο οι πρεσβευταί Ιταλίας Κόρτης, Αγγλίας λόρδος Δούφφεριν, Ρωσσίας Νελιδώφ, Γερμανίας Ράδοβιτς και Αυστρίας Κάλιτς, ο στρατηγός Νετζίπ πασσάς και ο Αρίφ βέης, ει δε τα έναντι του θρόνου στασίδια ο πρεσβευτής της Ελλάδος κ. Κουντουριώτης, ο αρχίατρος της Α.Μ. του Σουλτάνου Μαυρογένης πασσάς, και ο αντιπρόσωπος της αρμενικής κοινότητος. Πέριξ δε του φερέτρου ο υιός του αειμνήστου κ. Λ. Ζαρίφης, ο γαμβρός κ. Οδ. Νεγρεπόντης (σ.μ. συζ. της κόρης του Σοφίας) και οι κ.κ. Ζ. Στεφάνοβικ, Αλεξ. Καραθεοδωρή πασσάς, Ε. Ευγενίδης, Δ. Γενίδουνιας, Δ. Ταμβάκος, Φώστερ, οι μαθηταί της Ιερατικής Σχολής, κρατούντες στέφανον, ο Μ. αρχιδιάκονος, ο κ. Σμάραγδος ιερεύς της ρωσσικής πρεσβείας, ο αντιπρόσωπος του πατριάρχου των Σύρων, η αντιπροσωπεία του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου, της Εκπαιδευτικής και φιλανθρωπικής Αδελφότητος, του Ελληνικού Μουσ. Συλλόγου, του Φιλεκπαιδευτικού Θρακικού Συλλόγου, της εν Μ. Ρεύματι αδελφότητος «Πρόοδος» και λοιπών. Μετά το πέρας της νεκρωσίμου ακολουθίας από του άμβωνος της εκκλησίας ο αρχιμανδρίτης και σχολάρχης της Μ. του Γένος Σχολής κ. Γρηγόριος Παλαμάς εξεφώνησε των κατωτέρω δημοσιευόμενον συγκινητικόν λόγον.




Από του ναού της αγίας Τριάδος η νεκροφόρος άμαξα παρεπομένη υπό εκατοντάδος και επέκεινα αμαξών και πλήθους απείρου λαού πεζή βαίνοντος αφίκετο εν τω εν Σισλή νεκροταφείω της ορθοδόξου  κοινότητος  είτα εν τω παρεκκλησίω της Μεταμορφώσεως. Μετά το σύνηθες τρισάγιον το τελεσθέν και αύθις υπό του μεγάλου πρωτοσυγκέλου κ. Ιωακείμ πρώτος προσήλθε και εξεφώνησε λόγον  εκ μέρους της Εκπαιδευτικής και φιλανθρωπικής Αδελφότητος ο κ. Αντ. Ψυχάρης, είτα ο κ. Γεωργαντόπουλος εκ μέρους του Θρακικού Συλλόγου και των Ζαριφείων Διδασκαλείων, ο διευθυντής της κεντρικής Ιερατικής σχολής κ. Κ. Οικονόμου, ο κ. Οσκάρ Ισκενδέρ, γαλλιστί, εκ μέρους της αρμενικής κοινότητος λόγον περισπούδαστον, ο κ. Ι. Αριστοκλής εκ μέρους της Μεγάλης του Γένους Σχολής και τέλος ο εκ των αποφοίτων της Μ. του Γένους Σχολής κ. Δημ. Σαρτίνσκης ποίημα συγκινητικώτατον εις δημώδη γλώσσαν.




Ο νεκρός απέμεινεν εν τω παρεκκλησίω. Σήμερον ενώπιον της οικογενείας αυτού εξήχθη η καρδία και είτα η ταφή εγένετο εν τάφω κειμένω εν τη πλατεία αγίου Πέτρου και αγίου Παύλου.

Ούτως ο μέγας πολίτης, ο θερμός πατριώτης, ο οτρηρός των μουσών θεράπων, ο μέγας του έθνους και της Εκκλησίας ευεργέτης, ο φιλάνθρωπος του Βυζαντίου τραπεζίτης, ο Γεώργιος Ζαρίφης, την μόρσιμον του θανάτου πτώσιν καταπεσών εκαλύφθη υπό την του τάφου κρυεράν πλάκα, ην θέλουσι διαθερμαίνει αι ευχαί απειραρίθμου λαού πολυειδώς και πολυτρόπως ευεργεθέντος, το δε μνημείον αυτού έσεται και μνημείον εθνικής δόξης αιωνοβίου, εξ ου οι επιγιγνόμενοι θα διδάσκωνται τα υψηλότατα διδάγματα της αρετής και της φιλοπατρίας, οι δε ξένοι θα μανθάνωσιν ότι επί πασών των πράξεων του ημετέρου έθνους και των διαπρεπών αυτού μελών ανίσχει παμφανόωσα η λέξις -ανθρωπότης!





Η ελληνική κυβέρνησις θρηνούσα¨απώλειαν μεγάλου πατριώτου Γ. Ζαρίφη». - Ο κ. Κλεάνθης Καλλιάδης. - Ο κ. Μ. Μαρίνος. - Η κ. Καμάρα. - Ο κ. Α. Συγγρός. - Ο κ. Αλ. Γ. Σκουζές. - Ο κ. Μενέλαος Νεγρεπόντης. - Ο κ. Α. Γεωργιάδης. - Ο κ. Λεωνίδας Δεληγεώργης. - Ο κ. Κ. Καραπάνος. - Ο κ. Κ. Καπλάνογλου. - Ο κ. Μάρκος Ρενιέρης. - Ο κ. Γ. Βασιλείου. - Ο κ. Ε. Κεχαγιάς. - Ο κ. Γ Ψύχας.


Η οικογένεια του ιατρού κ. Γ. Μεταξά. - Ο κ. Γεώργιος Δ. Ζαφειρόπουλος. - Ο κ. Στέφανος Ζσφειρόπουλος. – Ο κ. Στέφανος Γ. Ζαρίφης. - Η κ. Εριφίλη Κ. Ζαφειροπούλου. - Ο κ. Περικλής Λασκαρίδης. - Ο κ. Δ. Νικολόπουλος. - Ο κ. Περικλής Γ. Ζαρίφης. - Ο κ. Γριμανέλης. - Ο κ. Ανφρ. Βαλλιάνος, - Ο κ. Παύλος Ροδοκανάκης.


Ο κ. Δημήτριος και η κυρία Ελένη Ρετσίνα. - Η κ. Αικατερίνη Σγούτα. - Ο κ. Γεώργιος Κορωνιός και η κ. Κορωνιού. - Η υπαλληλία του υποκαταστήματος της Τραπέζης Κωνσταντινουπόλεως. - Οι κ.κ. Ιω. και Ν. Νικολόπουλοι.


Ο κ. Θεόδωρος Μ. Ζαρίφης. - Ο κ. Μιχαήλ Ζαρίφης. - Ο κ. και η κ. Ιωάννου Ζαρίφη. - Ο κ. Ιωαννίδης, διευθυντής του υποκαταστήματος της Τραπέζης Κ/πόλεως.


Ο κ. και η κ. Ν. Πουρναρά. - Ο κ. και η κ. Νικ. Ζαρίφη.


Ο κ. Κωνσταντίνος Ζάππας.


Η Α.Μ. ο πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Νικόδημος.


Ο κ. Α. Δημητρίου


Η οικογένεια Μεταξά


Ο μητροπολίτης Φιλιπποπόλεως κ. Γρηγόριος. - Ο υποπρόξενος της Ελλάδος κ. Νικολάου. - Η Αδελφότης «Εστία». - Ο Σύλλογος «Ισχύς». - Ο κ. Χ''Αργυρόπουλος. - Ο διευθυντής των Ζαριφείων Διδασκαλείων. - Ο ιατρός κ. Βενθύλος. - Ο κ. Αχιλλεύς Μαυρίδης, δικηγόρος.

Ο μητροπολίτης Αδριανουπόλεως κ. Νεόφυτος. - Ο γυμνασιάρχης κ. Χριστόφορος Σαμαρτσίδης. - Ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Αδριανουπόλεως.


Οι κ.κ. Κουρτζής, Κούμπας και Σα. - Ο κ. Μιχαήλ Κούμπας.


Πατριάρχου Σύρων εκ Μερδίν, κοινοτήτων Θεσσαλονίκης, Βραίλας, Μασσαλίας, Στενημάχου, Βάρνης και πλείστων άλλων κοινοτήτων και φίλων.


Θα ακολουθήσει το άρθρο με τα κείμενα της 3ης σελίδας του φύλλου 4483.

Ο θάνατος του μεγάλου ευεργέτη Γεωργίου Ζαρίφη την 27η Μαρτίου/8η Απριλίου 1884 αποτέλεσε ένα σημαντικό γεγονός, όχι μόνον στην κοινωνία της Κωνσταντινούπολης, αλλά και σε άλλες περιοχές της Θράκης και της Μ. Ασίας που ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην Ελλάδα και σε πολλές πόλεις της υφηλίου όπου ζούσαν μέλη της οικογενείας του και ήταν γνωστό το έργο και οι αγαθοεργίες του.


Η είδηση του θανάτου και της κηδείας του περιγράφονται αναλυτικά και με λεπτομέρειες στις καθημερινές πολυσέλιδες εκδόσεις της εφημερίδας ΝΕΟΛΟΓΟΣ της Κωνσταντινούπολης και συνολικά σε επτά φύλλα της, και συγκεκριμένα στα 4483, 4484, 4485, 4486, 4487, 4489, 4490. Ο νεκρός περιγράφεται στους επικήδειους λόγους ως γηραιός και ασθενής, αλλά πάντοτε ως φιλάνθρωπος, προστάτης των πτωχών, των χηρών, των ορφανών και των νέων που ήθελαν να σπουδάσουν.

Ειδικότερα, στο φύλλο 4483 της Πέμπτης 29 Μαρτίου/10 Απριλίου 1884 και στη δεύτερη και τρίτη σελίδα καταχωρήθηκαν τα πρώτα άρθρα, ρεπορτάζ, και λόγοι που εκφωνήθηκαν. Ειδικότερα, στη 2η σελίδα και στις 7 στήλες της, περιλαμβάνονται άρθρα και ρεπορτάζ από το γεγονός, τα "προ της κηδείας", τα "εν οίκω", "τα στέφανα", "η κηδεία", "εν τη Εκκλησία", "εν τω νεκροταφείω", τα "συλλυπητήρια τηλεγραφήματα" και το πρώτο τμήμα του "επικήδειου λόγου του Γ. Παλαμά" " (εκπροσώπου της Μεγάλης του Γένους Σχολής). Στην 3η σελίδα και στις 5 από τις 7 στήλες της, περιλαμβάνονται: το υπόλοιπο τμήμα του "λόγου Γρ. Παλαμά", ο "επικήδειος του Α. Ψυχάρη" (εκπροσώπου Εκπαιδευτικής και Φιλανθρωπικής Αδελφότητος), "του Ι. Γεωργαντόπουλου" (εκπροσώπου του Θρακικού Συλλόγου και των Ζαριφείων Διδασκαλείων), το "ποίημα του Δ. Γ. Σαρτίνσκη" και δύο ανακοινώσεις τις εφημερίδας, η 1η ότι άλλοι επικήδειοι, ψηφίσματα και λοιπά σχετικά θα δημοσιευθούν στο επόμενο φύλλο της και η 2η για τη διανομή 100 λιρών σε φτωχούς κατά την ταφή του θανόντος στο νεκροταφείο.

Αν και όλα τα άρθρα, τα ρεπορτάζ και οι λόγοι είναι γραμμένα στην καθαρεύουσα, που επικρατούσε τότε, με αρκετές λέξεις που είναι άγνωστες στη σημερινή εποχή, είναι εντυπωσιακές οι περιγραφές όλων όσων συνέβησαν την περίοδο εκείνη, για το συγκεκριμένο γεγονός, που αφορά και στην Τρίγλια, δεδομένου ότι ο Γεώργιος Ζαρίφης είχε χρηματοδοτήσει την ανέγερση του Παρθεναγωγείου, η κτιριακή εγκατάσταση του οποίου εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα στην Τρίγλια, μετά από 150 χρόνια περίπου. Σημειώνω ότι η επιστολή της Εφορίας Τριγλίας, με την περιγραφή των εκεί ενεργειών για το θάνατο του Γεωργίου Ζαρίφη, δημοσιεύθηκε στο φύλλο της Δευτέρας 2.4/14.4.1884.

Στο φύλλο 4484 της Παρασκευής 30 Μαρτίου/11 Απριλίου 1884 και στη 2η σελίδα καταχωρήθηκαν, σχεδόν και στις 7 στήλες της,  οι επικήδειοι λόγοι του Ι. Λ. Αριστοκλέους (εκπροσώπου της Μεγάλης του Γένους Σχολής), του Οσκάρ Ισκενδέρ (εκπροσώπου της Αρμενικής κοινότητος), τα Ψηφίσματα Αδελφοτήτων, Συλλόγων, Κοινοτήτων και Εκκλησιών, οι ενέργειες του Σουλτάνου και η παρουσία αυτοκρατορικών υπαλλήλων στην κηδεία, τα Τηλεγραφήματα του Έλληνα βασιλέως, συγγενών, φίλων, ατόμων κλπ. Στην 3η σελίδα καταχωρήθηκαν σε 3 στήλες τηλεγραφήματα, παραλείψεις στεφάνων και προσφωνήσεων, η από 30/11 Απριλίου 1884 ευχαριστήριος επιστολή της Ελένης Γ. Ζαρίφη προς τον διευθυντή της εφημερίδος ΝΕΟΛΟΓΟΣ κ.α.

Στο φύλλο 4485 του Σαββάτου 31 Μαρτίου/12 Απριλίου 1884 και στην 3η σελίδα καταχωρήθηκαν σε 3 στήλες «Τα παραλειφθέντα της Κηδείας Γεωργίου Ζαρίφη», δηλαδή επιγράμματα, ποιήματα, προσφωνήσεις, άρθρα σχετικά με την κηδεία που δημοσιεύθηκαν σε άλλες αθηναϊκές εφημερίδες κλπ. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει ο αρθρογράφος του Νεολόγου τη διαδικασία παραλαβής των αθηναϊκών εφημερίδων στην Κωνσταντινούπολη. Γράφει: «Εκ των δια του χθεσινού αυστριακού ταχυδρομείου της γραμμής Τεργέστης κομισθεισών εφημερίδων αρυόμεθα τας επομένας περικοπάς».

Στο φύλλο 4486 της Δευτέρας 2/14 Απριλίου 1884 και στην 3η σελίδα καταχωρήθηκαν σε 3 στήλες «Τα παραλειφθέντα της Κηδείας Γεωργίου Ζαρίφη», δηλαδή το άρθρο της εφημερίδος «Φιλιππούπολις» της 28ης Μαρτίου για τις ενέργειες και αποφάσεις της κοινής συνεδρίασης του μητροπολίτη, της δημογεροντίας και εφοροεπιτροπής Φιλιππουπόλεως για το θάνατο του Γεωργίου Ζαρίφη, η επιστολή της Εφοροδημογεροντίας Τριγλίας, το τηλεγράφημα της ελληνικής παροικίας Βραίλας, το ψήφισμα της εν Μεγάλω Ρεύματι Αδελφότητος "ΠΡΟΟΔΟΣ", επιγράμματα, το ποίημα στην ελληνική του εν Αδριανουπόλει προξένου της γαλλικής δημοκρατίας κ. Gustave Laffon, το σχετικό ρεπορτάζ από την εφημερίδα "Αμάλθεια" της Σμύρνης και η απόφαση της κοινής συνεδρίασης της Δημογεροντίας και της Εφορίας Μυτιλήνης.

Στο φύλλο 4487 της Τρίτης 3/15.4.1884 και στη 2η σελίδα καταχωρήθηκαν σε 2 στήλες «Τα παραλειφθέντα της Κηδείας Γεωργίου Ζαρίφη», δηλαδή το άρθρο της εφημερίδος «Φιλιππούπολις» της 31ης Μαρτίου, η ανταπόκριση από Νικομήδεια της 30 Μαρτίου, η ανταπόκριση από Επιβάτες της 31 Μαρτίου, επίγραμμα μαθητού της Η΄ τάξεως της Μεγάλης του Γένους Σχολής, ο στέφανος και η επιγραφή της κ. Ελένης Φουρτουνιάδου εκ μέρους του υιού της που σπουδάζει ιατρική στο Παρίσι, ως υπότροφος του θανόντος και η σχετική απόφαση της συνοικίας του Αγίου Κωνσταντίνου εν Υψιμαθείοις.

Στο φύλλο 4489 της Παρασκευής 6/18.4.1884, στην 1η σελίδα και στη στήλη "ΙΔΙΑΙΤΕΡΑΙ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑΙ" καταχωρήθηκε η ανταπόκριση από Προύσα της 31 Μαρτίου για τις εκεί σχετικές ενέργειες. Στην 3η σελίδα του ίδιου φύλλου καταχωρήθηκαν σε δύο στήλες αφενός η «Ιδιαιτέρα αλληλογραφία Νεολόγου εκ Μασσαλίας» για το «ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΖΑΡΙΦΗ ΕΝ ΜΑΣΣΑΛΙΑ» αφετέρου ο λόγος του αρχιμανδρίτου Γρηγορίου Ζυγαδηνού στο μνημόσυνο.

Στο φύλλο 4490 του Σαββάτου 7/19.4.1884, στη 2η σελίδα και στην 1η στήλη καταχωρήθηκε η είδηση της προσφοράς «επικήδειος ωδή» της κ. Σωσσάνης Κλάδου, αδελφής του μακαρίτου ιατρού Ναράντζη, με τίτλο «Δάκρυα επί τω θανάτω Γεωργίου Ζαρίφη», την οποία αποδέχθηκε η πενθούσα οικογένεια.

Από το σύνολο όλου αυτού του πλούσιου υλικού διαπιστώνεται ότι επρόκειτο για μια κηδεία που γνώρισε μεγάλη δημοσιότητα, καθώς οι νεκρολογίες, ο αριθμός των συλλυπητήριων τηλεγραφημάτων προς την οικογένεια Ζαρίφη, η καταγραφή του πλήθους των στεφάνων από άτομα, συλλόγους, ιδρύματα και σχολεία, καθώς και τα παραλειπόμενα από την κηδεία γέμιζαν τις στήλες του Τύπου πολλές μέρες μετά. Η εκτεταμένη παρουσία κοινού και επισήμων στην κηδεία του Ζαρίφη δεν ήταν τυχαία, καθώς ο εκλιπών έπαιξε σημαντικό ρόλο στα τεκταινόμενα της Κωνσταντινούπολης, αλλά όχι μόνο. Από τη μεγάλη και πετυχημένη επιχειρηματική σταδιοδρομία του, το πλούσιο φιλανθρωπικό έργο του στη Μικρά Ασία, την εμπλοκή του στους συλλόγους και τα εκπαιδευτικά πράγματα, τα τεκταινόμενα στο Πατριαρχείο και τους ανταγωνισμούς γύρω από αυτό ο ιστορικός μπορεί να συλλέξει πλούσιο υλικό.

Είναι γνωστό ότι το 1865 σε επίσκεψή του στην Προύσα, διαπίστωσε πως κανένας Έλληνας δεν μιλούσε ελληνικά, έτσι προσφέρθηκε να κτίσει δύο σχολεία, ένα αρρένων και ένα θηλέων. Υποσχέθηκε μάλιστα και ένα Γυμνάσιο, εφόσον μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια τα παιδιά θα μιλούσαν ελληνικά. Αυτά τα στοιχεία θεωρώ ότι αποτέλεσαν την απόφασή του να ιδρύσει στη συνέχεια το Παρθεναγωγείο της Τρίγλιας, το οποίο εκτιμάται ότι κατασκευάστηκε στη δεκαετία του 1870. Μετά το θάνατο  του Γεωργίου Ζαρίφη, ο γιος του Λεωνίδας συνέχισε το φιλανθρωπικό έργο του, και έστειλε στην Εφοροδημογεροντία Τριγλίας την από 20 Δεκεμβρίου 1884 επιστολή, με την οποία της ανακοίνωσε τη χορηγία της μητέρας του Ελένης με 45 λίρες ετησίως για τη συντήρηση του Παρθεναγωγείου. Η Εφοροδημογεροντία ευχαρίστησε την οικογένεια, με την  από 10.1.1885 επιστολή της, που δημοσιεύθηκε στο φύλλο 72/ Σεπτέμβριος 1990 των Τριγλιανών Νέων, όπως περιγράφεται αναλυτικά στο σχετικό άρθρο μου https://www.triglianoi.gr/index.php?topic=1832.0 .

Με δεδομένο ότι ο Γεώργιος Ζαρίφης (1807 ή 1809 ή 1810-1884) έγινε γνωστός αφενός ως επιτυχημένος τραπεζίτης, αφετέρου ως Μεγάλος Ευεργέτης του Έθνους και της Εκκλησίας και φιλάνθρωπος, αλλά και ως προστάτης των γραμμάτων και της διάδοσης της ελληνικής γλώσσας και χορηγός του Παρθεναγωγείου της Τρίγλιας, θεώρησα ως υποχρέωσή μου να μεταφέρω σε ψηφιακή μορφή όλο αυτό το πλούσιο υλικό που καταχωρήθηκε στα επτά φύλλα της εφημερίδας «Νεολόγος της Κωνσταντινούπολης», προκειμένου να διασωθεί για τις επερχόμενες γενεές και ερευνητές.

Στα κείμενα που ακολουθούν, και είναι αρκετά, προσπάθησα να μεταφέρω και να αποδώσω τα αντίστοιχα που δημοσιεύθηκαν στα  φύλλα της εφημερίδας, διατηρώντας τη γλώσσα της καθαρεύουσας, αλλά με σημερινή γραφή, τονισμό και απόδοση. Μερικά στοιχεία και διαδικασίες, που τηρούνταν την εποχή εκείνη, όπως η αφαίρεση της καρδιάς του νεκρού, ίσως σοκάρουν τους αναγνώστες, αλλά διαβάζουμε και μαθαίνουμε πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή στην Κωνσταντινούπολη των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα, τις επιφανείς θέσεις πολλών Ελλήνων στις βαθμίδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την αναγνώριση του έργου του θανόντος από τον τότε Σουλτάνο, και τα έργα και τις πράξεις του συγκεκριμένου Μεγάλου Ευεργέτη του Έθνους και της Εκκλησίας.

Διευκρινίζω ότι η αρίθμηση των σελίδων των φύλλων της εφημερίδας ΝΕΟΛΟΓΟΣ αντιστοιχεί σ' εκείνη των ψηφιοποιημένων φύλλων, κατά εξάμηνο περίπου, της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων, και για το Α' εξάμηνο του 1884 ξεκινούν από το φύλλο 4412 της Δευτέρας 2 Ιανουαρίου 1884 https://digitallib.parliament.gr/display_doc.asp?item=40355&seg=

θα ακολουθήσουν τα κείμενα με τα φύλλα και τις σελίδες της εφημερίδας ΝΕΟΛΟΓΟΣ της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, με όλες τις περιγραφές για την κηδεία του.

        Πρωταθλητής Α' Κατηγορίας ΕΠΣΑΝΑ στην ποδοσφαιρική Περίοδο 2024-2025 αναδείχθηκε ο Σαρωνικός Αναβύσσου, ο οποίος μετά από αγώνες Μπαράζ ανέβηκε στη Γ' Εθνική.
Υποβιβάστηκαν στη Β' Κατηγορία οι δυο τελευταίες ομάδες του Βαθμολογικού Πίνακα: Ο Ολυμπιακός Αγ. Στεφάνου και Ο Α.Ο Κορωπί 1903.
Ανέβηκαν από τη Β' Κατηγορία στην Α' ο  Α.Ο Άρτεμις( Πρωταθλητής), ο Α.Ο Κρυονερίου (Δευτεραθλητής) και ο Ολυμπιακός Βάρης (Ο τρίτος, λόγω ανόδου στη Γ' Εθνική του Σαρωνικού Αναβύσσου).

Α' ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΣΑΝΑ ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2025-2026

1.ΑΧΑΡΝΑΙΚΟΣ Α.Ο
2.Γ.Σ ΑΡΗΣ ΒΟΥΛΑΣ
3.ΘΗΣΕΑΣ Ν.ΜΑΚΡΗΣ
4.ΑΠΣ ΛΑΥΡΙΟΥ/ΠΑΛΛΑΥΡΕΩΤΙΚΟΣ
5.Α.Ο ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ
6.Α.Ο ΑΤΛΑΝΤΙΣ ΑΝΘΟΥΣΑΣ
7.ΤΡΙΓΛΙΑ ΡΑΦΗΝΑΣ
8.Α.Ο ΑΝΟΙΞΗΣ
9.Α.Ο ΚΕΡΑΤΕΑΣ
10.ΠΑΛΛΗΝΙΑΚΟΣ
11.Α.Ο ΓΛΥΚΩΝ ΝΕΡΩΝ
12.ΑΧΙΛΛΕΑΣ  Κ.ΑΧΑΡΝΩΝ
13.ΑΗΤΤΗΤΟΣ ΣΠΑΤΩΝ
14. Α.Ο ΑΡΤΕΜΙΣ ΑΡΤΕΜΙΔΑΣ
15. Α .Ο ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ
16. ΑΠΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΒΑΡΗΣ

Για ποια εκκλησία και ποια χρόνια μιλάς;